www.ncbi.nlm.nih.gov /pmc/articles/PMC5549483/
Bal, Propolis ve Arı Sütü: Biyolojik Eylemlerinin ve Sağlık Faydalarının Kapsamlı Bir İncelemesi
Visweswara Rao Pasupuleti, 1, 2, * Lakhsmi Sammugam, 2 Nagesvari Ramesh, 2 ve Siew Hua Gan 3 75-96 dakika
Bu makale PMC’deki diğer makaleler tarafından alıntılanmıştır .
Öz
Bal, propolis ve arı sütü gibi bal arısı ürünlerinin, yiyecek olmanın yanı sıra çeşitli hastalık türlerine karşı iddia ettiği çeşitli sağlık yararları vardır.
Kapsam ve Yaklaşım
Bu yazıda bal, propolis ve arı sütünün farklı metabolik hastalıklar, kanserler ve diğer hastalıklar üzerindeki etkileri gözden geçirilmiştir. Bu ürünlerin hareket tarzları da daha iyi anlamak amacıyla gösterilmiştir.
Temel Bulgular ve Sonuçlar
Bal, propolis ve arı sütü ile bunların biyolojik potansiyellerine genel bir bakış vurgulandı. Balın mikrobiyal inhibisyon, yara iyileşmesi gibi potansiyel sağlık yararları ve diğer hastalıklar üzerindeki etkileri açıklanmaktadır. Propolisin gastrointestinal bozukluklar, alerji ve jinekolojik, oral ve dermatolojik problemlerle ilgili çeşitli sağlık yararları olduğu bildirilmiştir. Arı sütü üreme sağlığı, nörodejeneratif bozukluklar, yara iyileşmesi ve yaşlanma üzerindeki koruyucu etkileri ile bilinir. Bununla birlikte, bal, propolis ve arı sütünün yukarıda belirtilen hastalıklar ve faaliyetler üzerindeki kesin etki mekanizmaları tam olarak aydınlatılmamıştır ve kesin katkılarını açıklamak için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
1. Giriş
Arıcılık, bal, arı ekmeği, arı zehri, arı poleni, propolis ve arı sütü gibi bal arısı kovanlarından elde edilen ürünleri kullanarak sağlığı sürdürme, sürdürme ve koruma bilim ve sanatıdır. Son yıllarda hem geleneksel hem de modern tıpta arı ürünlerinin hızlı bir şekilde uygulanmasına tanık olunmuştur. Şu anda, pek çok çalışma, arı ürünlerinin etkinlikleri nedeniyle yöneltilmiş sağlık yararlarını ve farmakolojik özelliklerini araştırmaya yönelik olup, bu ürünlerden nutrasötiklerin ve fonksiyonel gıdaların artan gelişimine yol açmaktadır. Fonksiyonel gıda kavramı, geleneksel iyileştirilmiş ve besleyici gıdalara kıyasla daha iyi fizyolojik veya psikolojik sağlığı geliştirme yeteneğine sahip gıdaları ifade eder. Bu etkiler, mükemmel sağlık bakımı, refah ve azalmış kronik hastalıklara olumlu katkıda bulunur [1 ]. Bu inceleme, bal, propolis ve arı sütü gibi arı ürünlerinin potansiyel sağlık yararlarına odaklanmaktadır.
Bal, bal arısı tarafından işlenen tatlı bir sıvıdır. Bal, insan sağlığı için faydalı olan yüksek besleyici bileşenleri nedeniyle dünya çapında tanınmaktadır. Geleneksel olarak Mısırlılar, Yunanlılar, Romalılar ve Çinliler tarafından mide ülserleri de dahil olmak üzere bağırsak yaralarını ve hastalıklarını iyileştirmek için kullanılmıştır. Ayrıca öksürük, boğaz ağrısı ve kulak ağrıları için bir çare olarak kullanılmıştır [ 2 ]. Hindistan’da Lotus balı geleneksel olarak göz enfeksiyonlarını ve diğer hastalıkları tedavi etmek için kullanılmıştır. Harici olarak kullanıldığı ek olarak, bal da dahili olarak kullanılır [ 3 ] [vücuttaki hayati organlara artırmak için enerji ve besin sağlamak için fonksiyonel bir gıda olarak 4]. Bu, eski zamanlardan beri uygulamada. Balın glukoz, fruktoz, flavonoid, polifenoller ve organik asitler gibi aktif bileşenleri kalitesinde önemli bir rol oynar [ 5 ]. Bal, dünyanın birçok ülkesinde üretilmekte ve fonksiyonel özellikleri ve besin değerleri nedeniyle enerji sağlayan gıda olduğu kadar önemli bir ilaç olarak kabul edilmektedir. Bal ayrıca biyolojik, fizyolojik ve farmakolojik aktiviteleriyle de bilinir.
Propolis genel olarak “arı tutkalı” olarak bilinir ve arılar tarafından farklı bitki türlerinden biriktirilen reçineli maddeye atıfta bulunan jenerik bir isimdir. “Propolis” kelimesi Yunancadan “pro” için savunma ve “polis” için şehir veya topluluk veya diğer bir deyişle arı kovanı anlamına gelmek üzere türetilmiştir [ 6 ]. Propolis, deliklerin ve çatlakların kapatılmasında ve kovanın yeniden inşasında işlev görür. Ayrıca kovanın iç yüzeyini yumuşatmak, kovanın iç sıcaklığını (35 ° C) korumak, yırtıcı hayvanların hava şartlarını ve istilasını önlemek için kullanılır. Ayrıca propolis, hücre duvarını sertleştirir ve aseptik bir iç ortama katkıda bulunur. Propolis genellikle ısıtıldığında yumuşak ve yapışkan hale gelir [ 7]. Aynı zamanda hoş bir kokuya sahiptir. Propolis ve özleri, antiseptik, anti-enflamatuar, antioksidan, antibakteriyel, antimikotik, antifungal, ülser önleyici, antikanser ve immünomodülatör özellikleri nedeniyle çeşitli hastalıkların tedavisinde çok sayıda uygulamaya sahiptir.
Beyaz ve viskoz jöle benzeri bir madde olan arı sütü, işçi arılardan hipofarengeal ve mandibular bez salgılanmasının bir şeklidir. Aynı zamanda sadece kraliçe arı tarafından tüketilen bir “süper gıda” olarak da bilinir. Arı sütü de yumurtadan çıktıktan sonra bal arısı larvalarına beslenir ve yavruların beslenmesine yardımcı olur [ 8 ]. Olgunlaşmamış genç larvalara, tüm yaşam döngüsü boyunca özel olarak ana arı için besin olarak kullanılmasının yanı sıra, ilk 2-3 günlük olgunlaşmalarında sunulan özel besindir. Royalactin, bir larvanın kraliçe arıya morfolojik değişimine izin veren arı sütündeki ana bileşiktir [ 9]. Bu süper gıda, ana arının diğer arılara göre uzun ömürlü olmasının ana sebebidir. Arı sütü, çeşitli kronik sağlık durumlarıyla mücadeleye yardımcı olmak için bir diyet beslenme kompleksi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca hem geleneksel hem de modern tıpta insanlar için karlı çarelerden biridir. Antibakteriyel, antitümör, antiallerji, antiinflamatuar ve immünomodülatör etkiler gibi birçok farmakolojik aktivite de buna atfedilmiştir.
2. Bal, Propolis ve Arı Sütü Kimyasal Bileşimi
Bal aynı zamanda aşırı doymuş şeker çözeltisi olarak da bilinir. Doğal bal;% 82.4 karbonhidrat,% 38.5 fruktoz,% 31 glikoz,% 12.9 diğer şekerler,% 17.1 su,% 0.5 protein, organik asitler, multimineraller, amino asitler, vitaminler, fenoller ve çok sayıda diğer minör bileşiklerden oluşur. Ek olarak bal, fenolik asit, flavonoid ve α- tokoferol dahil olmak üzere çok az miktarda biyoaktif bileşen içerir [ 10 ]. Sağlık yararları olan bal bileşenleri arasında fenolik asitler, flavonoidler, askorbik asit, proteinler, karotenoidler ve glikoz oksidaz ve katalaz gibi belirli enzimler bulunur [ 11 ].
Propolis, arı ürünlerinin üçüncü en önemli bileşenidir. Esas olarak reçine (% 50), mum (% 30), uçucu yağlar (% 10), polen (% 5) ve diğer organik bileşiklerden (% 5) oluşur [ 12 ]. Fenolik bileşikler, esterler, flavonoidler, terpenler, beta steroidler, aromatik aldehitler ve alkoller, propoliste bulunan önemli organik bileşiklerdir [ 13 ]. Pinokembrin, asasetin, krizin, rutin, luteolin, kaempferol, apigenin, mirisetin, kateşin, naringenin, galangin ve kersetin olmak üzere on iki farklı flavonoid; iki fenolik asit, kafeik asit ve sinnamik asit; ve propolis ekstraktlarında kapiller bölge elektroforezi ile resveratrol olarak adlandırılan bir stilben türevi tespit edilmiştir [ 14]. Propolis ayrıca B1, B2, B6, C ve E vitaminleri gibi önemli vitaminleri ve magnezyum (Mg), kalsiyum (Ca), potasyum (K), sodyum (Na), bakır (Cu), çinko gibi faydalı mineralleri de içerir. (Zn), manganez (Mn) ve demir (Fe). Propolis’de süksinik dehidrojenaz, glukoz-6-fosfataz, adenozin trifosfataz ve asit fosfataz gibi birkaç enzim de mevcuttur [ 15 ].
Arı sütü su (% 50-% 60), proteinler (% 18), karbonhidratlar (% 15), lipitler (% 3-% 6), mineral tuzlar (% 1.5) ve vitaminlerden oluşur [ 16 ]. Modern spektrometrik analize göre, arı sütünün içinde yaklaşık 185 organik bileşik tespit edilmiştir. Royalactin, arı sütündeki en önemli proteindir. Ayrıca arı sütü, bazı immünomodülatör özelliklere sahip olan 10-hidroksi-2-dekenoik asit (HAD) dahil olmak üzere önemli sayıda biyoaktif bileşikten oluşur [ 17 ]. Yağ asidi, proteinler, adenozin monofosfat (AMP) N1 oksit, adenozin, asetilkolin, polifenoller ve testosteron, progesteron, prolaktin ve östradiol gibi hormonlar arı sütünün içinde bulunduğu bildirilen diğer yararlı biyoaktif bileşenlerdir [ 18 ].
3. Bal, Propolis ve Arı Sütü’ndeki Biyoaktif Bileşikler
Bal, propolis ve arı sütü biyoaktif bileşikler açısından oldukça zengindir ( Tablo 1 ). Gıda zincirlerinin bir parçası olarak doğal olarak oluşan polifenoller ve vitaminler gibi temel ve zaruri olmayan bileşikler biyoaktif kabul edilir. Bu bileşikler doğal olarak gıdalarda bulunur ve yararlı sağlık yararları sağlar. Fenolik bileşikler, biyoaktif bileşiklerdir. Fenoller, karşılık gelen fonksiyonel türevlerin varlığında bir veya ek hidrojene sübstitüente kimyasal olarak bağlanan aromatik bir halkaya sahip organik bileşikler olarak tanımlanır [ 19 ].
tablo 1
Bal, propolis ve arı sütündeki önemli biyoaktif bileşikler.
| Arı ürününün türü | Biyoaktif bileşik | Kimyasal yapı | Biyolojik aktivite | Referanslar |
|---|---|---|---|---|
| Propolis | Fenolik bileşik: 2,2-dimetil-8-prenilkromen |  | Antimikrobiyal | Widow-Martos vd. [ 22 ] |
| Propolis | Fenolik bileşik: 4-hidroksi-3,5-diprenil sinnamik asit (artepillin C) |  | Antimikrobiyal, antiinflamatuar, antikanser | Widow-Martos vd. [ 22 ] |
| Propolis | Fenolik bileşik: 3-prenil sinnamik asit alil ester |  | Antimikrobiyal | Widow-Martos vd. [ 22 ] |
| Propolis | Fenolik bileşik: kaempferid |  | Antitümör, antikanser | Widow-Martos vd. [ 22 ], [ 23 ] |
| Propolis | Fenolik bileşik: propolis benzofuran |  | Antifungal | Widow-Martos vd. [ 22 ], [ 23 ] |
| Propolis | Terpenoid: izokupressik asit, bir labdan diterpenoid |  | Antifungal | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ] (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Propolis | Terpenoid: 13C-symphyoreticulic asit, bir clerodane diterpenoid |  | Antitümör | Widow-Martos vd. [ 22 ], [ 24 ] |
| Propolis | Terpenoid: uzun zincirli yağ asitlerinin esterleri, (3-hidroksistearik asit ( n = 11) prokrim a; 3-hidroksistearik asit ( n = 13), procrim b ve bir pentasiklik triterpenoid (lupeol)) |  | Antioksidan, antimikrobiyal, antitümör | (Salatino ve diğerleri [ 25 ]), Widow-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Huang ve diğerleri [ 13 ]) |
| Propolis | Terpenoid: farnesol, bir seskiterpenoid |  | Antifungal | Widow-Martos vd. [ 22 ], (Cotoras ve diğerleri [ 26 ]) |
| Propolis, tatlım | Flavonoid: apigenin |  | Antibakteriyel, antiinflamatuar | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoid: asasetin |  | Antiallerji, antikanser | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoid: kersetin |  | Antikanser, antiallerji, antibakteriyel, antiinflamatuar | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoid: saygı |  | Antikanser, antioksidan | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoidler: pinokembrin |  | Antimikrobiyal, antikanser | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoid: krizin |  | Antibakteriyel, antiinflamatuar, antikanser | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoidler: fisetin |  | Antibakteriyel, antiallerji, antikanser | Widow-Martos vd. [ 22 ], (Abubakar ve ark. [ 27 ]) |
| Tatlım, propolis | Flavonoid: kafeik asit fenetil ester |  | Antitümör, antikanser | Viuda-Martos ve diğerleri. [ 22 ], (Halil ve Süleyman [ 23 ]) |
| Propolis, arı sütü | 10-hidroksil-2-dekenoik asit |  | Antibiyotik, antitümör | Izuta vd. [ 28 ] |
| Bal | Flavonoid: luteolin |  | Antioksidan, antiinflamatuar, antitümör | Lin vd. [ 29 ], Mijanur ve ark. [ 30 ] |
| Bal | Flavonoidler: pinobanksin |  | Antioksidan | Ajao vd. [ 31 ] |
| Bal | Flavonoid: hesperetin |  | Antioksidan, antiinflamatuar | Kassim vd. [ 32 ], Mijanur ve ark. [ 30 ] |
| Bal | Flavonoid: naringenin |  | Nöroprotektif, antioksidan | Badruzzaman Khan vd. [ 33 ], Mijanur ve ark. [ 30 ] |
| Bal | Flavonoid: genistein |  | Antikanser | Tahir vd. [ 34 ], Mijanur ve ark. [ 30 ] |
| Bal | Fenolik asit: p-kumarik asit |  | Antijenotoksik, nöroprotektif | Vauzour vd. [ 35 ], Mijanur ve ark. [ 30 ]) |
| Bal | Fenolik asit: gallik asit |  | Antianxiolytic | Mansouri vd. [ 36 ], Mijanur ve ark. [ 30 ] |
| Bal | Fenolik asit: ellagik asit |  | Antioksidan, kemopreventif, antiproliferatif | Mijanur vd. [ 30 ] |
| Bal | Fenolik asit: ferulik asit |  | Antioksidan, antiinflamatuar, nöroprotektif | Mijanur vd. [ 30 ] |
| Bal | Fenolik asit: siringik asit |  | Antioksidan, antikanser | Mijanur vd. [ 30 ], Tahir ve ark. [ 34 ] |
Bal, propolis ve arı sütünde, fenolik bileşikler genellikle flavonoidler olarak bulunur [ 20 ]. Çeşitli fenolik bileşikler, antioksidan, antimikrobiyal, antiviral, antiinflamatuvar, antifungal, yara iyileşmesi ve kardiyoprotektif aktiviteler dahil olmak üzere arı ürünlerinin fonksiyonel özelliklerine katkıda bulunur [ 21 ]. Şekil 1 , arı ürünlerinin önemli biyolojik etkinliklerini özetlemektedir.
Bal ürünlerinin çeşitli biyolojik aktiviteleri.
4. Balın Sağlığa Faydaları
4.1. Yara tedavisi
Bal geleneksel olarak yaraları, böcek ısırıklarını, yanıkları, cilt rahatsızlıklarını, yaraları ve çıbanları tedavi etmek için kullanılmıştır. Balın yara iyileştirme yeteneklerinin bilimsel dokümantasyonu, yara onarımının bir destekleyicisi ve bir antimikrobiyal ajan olarak etkinliğini doğrulamaktadır [ 37 ]. Bal, yara matrisinde hareketsiz plazminojenin aktivasyonunu teşvik eder ve bu da proteolitik enzimin dinamik ekspresyonuyla sonuçlanır. Plazmin, kan pıhtılarının geri çekilmesine ve fibrin yıkımına neden olur. Yara yatağına yapışık ölü dokularla fibrin pıhtılarını parçalayan bir enzimdir [ 38 ].
Balın yara bakımında etkililiğini, özgüllüğünü ve duyarlılığını destekleyen klinik kanıtlar, geleneksel ve modern yara bakım sargısının performansının bal kullanımına göre daha düşük olduğunu göstermektedir [ 39 ]. Bazı vakalar, balın antiseptiklere veya antibiyotiklere yanıt vermeyen enfekte yaralarda ve metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) gibi antibiyotiğe dirençli bakterilerle enfekte olmuş yaralarda bile yara iyileştirici özellikleri uyardığını göstermiştir (Natarajan ve ark. 2001). Bal ayrıca otolitik debridmana yardımcı olur ve sağlıklı granül yara yatağının büyümesini hızlandırır [ 40 ].
Kötü koku, Bacteroides spp.’ye ait anaerobik bakteri türlerinin neden olduğu ciddi yaraların genel bir özelliğidir . ve Peptostreptococcus spp. [ 41 ]. Amonyak, aminler ve kükürt gibi kötü kokulu bileşikler, çürümüş serum ve doku proteinlerinden amino asitlerin metabolizması sırasında bakteriler tarafından üretilir. Bal, amino asitlere tercihen bakteriler tarafından metabolize edilen bir substrat olan önemli miktarda glikoz dağıttığı için, bu bileşiklerin yerini laktik asitler alır [ 42 ]. Bal uygulamasından sonra gözlemlenen terapötik etkiler arasında hızlı iyileşme, yara temizliği, enfeksiyonun temizlenmesi, doku rejenerasyonu, en aza indirgenmiş inflamasyon ve düşük doku adezyonu nedeniyle pansuman sırasında artan rahatlık bulunmaktadır [ 43].
4.2. Pediatrik Bakım
Bal ayrıca, etkilenen cilt yüzeyinin epitelizasyonunu artırarak ileostomi ve kolostomi gibi stomaların yakınındaki cilt hasarını da kontrol eder [ 44 ]. Bal, aşırı peçete ve çocuk bezi kullanımı, egzama ve sedef hastalığının neden olduğu pediatrik dermatit üzerinde faydalı bir etkiye sahiptir. Balmumu ve zeytinyağı ile karıştırılmış balın sedef hastalığı veya atopik dermatit rahatsızlığı olan hastalarda etkisi araştırıldı. Klinik bir araştırma, bal içeren bir karışımın son derece iyi tolere edildiğini ve önemli gelişmeler sağladığını gösterdi. Bal, sedef hastalığında deri enfeksiyonu insidansını azaltan çeşitli nitrik oksit metabolitlerinden oluşur [ 45 ].
4.3. Diyabetik Ayak Ülseri (DFU)
Bal tüketimi, DFU’nun tedavisi için düşük maliyetli ve etkili bir tedavidir. DFU genellikle mikrobiyal enfeksiyonlarla komplike hale gelir ve iyileşme sürecini yavaşlatır. Enfeksiyonun dışında ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi semptomlar, azalmış immün yanıtları nedeniyle diyabetik periferik nöropati hastalarında mevcut olmayabilir ve bu da tanıyı daha da karmaşık hale getirir [ 46 ]. Bir gözden geçirme, venöz ülserlerin tedavisi için bal kullanımının, hastalardan iyi kabul oranları ile olumlu sonuçlar verdiğini gösterdi [ 47 ]. Bal, yara tedavisinde kullanılır ve lokal olarak enfekte yaralar, DFU, Charcot ayak ülserasyonları ve hastane yönetiminde başarısız olan karmaşık komorbid durumları olan hastalar arasında etkilidir [ 48]. Ek olarak, bal varlığında yara yatağına mükemmel tolerans ve minimal travma vardır.
4.4. Gastrointestinal (GI) Bozukluk
Doğal bal, şeker ve nişasta gibi moleküllerin emilimini kolaylaştıran enzimlerden oluşur. Balın içindeki şeker molekülleri vücut tarafından kolaylıkla emilebilen bir formdadır. Bal ayrıca vücuttaki sindirim süreçlerine yardımcı olan mineraller, fitokimyasallar ve flavonoidler gibi bazı besinler sağlar [ 49 ]. Saf bal, Salmonella spp., Escherichia coli , Shigella spp. Ve diğer birçok Gram-negatif tür dahil olmak üzere patojenik bakterilere ve enteropatojenlere karşı bakterisidal özelliklere sahiptir [ 50 ].
Gastrointestinal sistem (GIT) birçok önemli yararlı mikrop içerir. Örneğin, Bifidobacteria , öncelikle sağlıklı bir GI sisteminin sürdürülmesi için bulunan mikroorganizmalardan biridir. Probiyotikler açısından zengin gıdaları tüketmenin GIT’deki Bifidobacteria popülasyonunu artırabileceği öne sürülmüştür . Bu bakterinin biyolojik aktiviteleri ve gelişimi prebiyotiklerin varlığında daha da artar. Çalışmalar, doğal balın yüksek miktarda prebiyotik içerdiğini göstermiştir [ 51 ]. Bal üzerine yapılan bazı in vitro ve in vivo deneysel denemeler, onu Lactobacillus ve Bifidobacteria’nın büyümesini hızlandıran önemli bir besin takviyesi olarak bildirmiştir.ve GIT’deki probiyotik güçlerini katalize eder [ 52 , 53 ]. İn vitro koşullar altında, baldaki inülin, oligofruktoz ve oligosakkaritler gibi prebiyotik bileşenler, Lactobacillus acidophilus ve L. plantarum sayılarındaki artışı 10-100 kat artırdı , bu da bağırsak mikrobiyotası için yararlıydı [ 54 ].
4.5. Ağız sağlığı
Bal, periodontal hastalık, stomatit ve ağız kokusu dahil birçok ağız hastalığının tedavisinde faydalıdır. Ayrıca diş plağı, diş eti iltihabı, ağız ülseri ve periodontitisin önlenmesi için de uygulanmıştır. Balın antibakteriyel ve antiinflamatuvar özellikleri granülasyon dokusunun büyümesini uyararak hasarlı hücrelerin onarımına yol açabilir [ 55 ]. Porphyromonas gingivalis , periodontite neden olan Gram negatif bir bakteridir. Bal, bu anaerobik bakteriye karşı antimikrobiyal aktivite gösterir ve periodontal hastalığı önler [ 56]. Ağızdaki mukoza zarının iltihaplanması (stomatit), ağız dokularında kızarıklığa ve şişmeye neden olabilir ve belirgin ve ağrılı ülserlere neden olabilir. Bal dokulara çok çabuk nüfuz eder ve stomatite karşı etkilidir [ 57 , 58 ]. Ağız kokusu, kötü kokulu nefese neden olan bir ağız sağlığı durumudur. Ağız boşluğundaki kokunun çoğu mikropları parçalayan aktiviteden kaynaklanır [ 59 ]. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, bal tüketiminin metilglioksal bileşeninden kaynaklanan güçlü antibakteriyel aktivitesi nedeniyle ağız kokusunu iyileştirdiğini bildirmiştir [ 60 ].
4.6. Farenjit ve Öksürük
Yaygın olarak boğaz ağrısı olarak bilinen farenjit, Streptococcus türlerinin neden olduğu akut bir enfeksiyondur . orofarenks ve nazofarinkste [ 61 ]. Streptokoklara ek olarak virüsler, streptokokal olmayan bakteriler, mantarlar ve kimyasal kirleticiler gibi irritanlar da boğaz ağrısına neden olabilir. Manuka balı, antienflamatuar, antiviral ve antifungal özellikleriyle boğaz ağrısının tedavisinde etkilidir. Bal, boğazın iç yüzeyini kaplar ve zararlı mikropları yok ederken aynı zamanda boğazı yatıştırır [ 62 , 63 ].
Bir araştırma balın, dekstrometorfan ve difenhidramin gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının neden olduğu öksürük için diğer tedavilerden üstün olduğunu göstermiştir [ 64 ]. Balın antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri, bal alımını (2,5 ml) takiben hem çocuklar hem de yetişkinler için kalıcı öksürüğü ve iyileştirilmiş uykuyu en aza indirmeye yardımcı oldu. Farklı doğal ürünlere sahip çocuklar üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir çalışma, balın pnömoni için yaygın olarak kullanılan çare olduğunu bildirmiştir% 82.4 [ 65 ].
4.7. Gastroözofageal reflü hastalığı
Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), yemek borusuna ve hatta akciğerlere anormal mide reflü içeriğinin neden olduğu bir mukozal enfeksiyondur. GERD semptomları arasında mide ekşimesi, iltihaplanma ve asit yetersizliği bulunur. Bal tüketimi yemek borusu ve mide zarını kaplayarak bu duruma yardımcı olur, böylece yiyeceklerin ve mide suyunun yukarı akışını engeller. Bal, yeniden büyümelerine yardımcı olmak için sfinkter üzerindeki dokuları daha da uyarabilir ve sonunda asit reflü şansını azaltabilir [ 66 ].
4.8. Dispepsi, Gastrit ve Peptik Ülser
Dispepsi, başlıca mide ve ince bağırsağın ilk kısmı olmak üzere GI organlarının anormal şekilde çalıştığı kronik bir hastalıktır. Belirtiler olarak epigastrik ağrı, mide ekşimesi, şişkinlik ve mide bulantısına neden olan bir hastalıktır. Dispepsi, sonunda kansere neden olabilecek peptik ülserin ön semptomudur. Gastrit, mide duvarının astarının tahriş olması ve iltihaplanması anlamına gelir. Peptik ülser, mide veya oniki parmak bağırsağı zarındaki erozyonları veya açık ağrılı ülserleri belirtir. Bal, gastrit ve peptik ülsere neden olan ajan Helicobacter pylori ( H. pylori ) için güçlü bir inhibitör olarak tanımlanmıştır [ 67]. Klinik araştırmalar balın mide asidi salgısını azalttığını ve iyileştirici etkisini arttırdığını göstermiştir. Bu nedenle bal, antibakteriyel özellikleri ve koruyucu etkisi nedeniyle diyet takviyesi olarak alınır [ 68 ]. Baldaki yüksek şeker içeriği ve düşük pH, glikoz oksidatifin glikoz oksidaz tarafından glukonik aside dönüştürülmesinin sonucudur. Bu mekanizma, antibakteriyel bir ajan olarak işlev gören hidrojen peroksiti serbest bırakır. Glikoz oksidaz ayrıca H. pylori’nin neden olduğu ülserlerin iyileşmesi için gerekli olan fibroblastlar ve epitel hücre aktivatörleri üzerinde de etkilidir [ 51 ].
4.9. Gastroenterit
Mide veya mide gribi olarak bilinen gastroenterit, sindirim sisteminde iltihaplanmaya neden olur. Bu durum, bulaşıcı ajanların gıda kaynaklı, su kaynaklı ve kişiden kişiye yayılmasına bağlı olabilir. Gastroenterit semptomları arasında dehidratasyon, sulu ishal, şişkinlik, karın krampları ve mide bulantısı bulunur. Bu duruma neden olabilecek Salmonella , Shigella ve Clostridium gibi birçok bulaşıcı ajan vardır [ 69]. Abdulrahman tarafından 2010 yılında yapılan bir klinik çalışma, infantil gastroenteritin bal kullanarak tedavisini bildirdi. Çalışma, standart elektrolit oral rehidrasyon solüsyonundaki (ORS) glukozun balla değiştirilmesinin gastroenteritli hastaların iyileşme süresini kısalttığını, çünkü baldaki yüksek şeker içeriğinin bağırsaktaki elektroliti ve su geri emilimini artırdığını buldu [ 70 ].
4.10. Kabızlık ve İshal
Kronik kabızlık, tahammül edilemez dışkılama (düzensiz dışkı ve zor dışkı geçişi) ile karakterize, yaygın ve çok çeşitli bir hastalıktır. Zor dışkı geçişi, ıkınma, dışkıyı çıkarması zor, tam olmayan bir boşaltma hissi, sert veya topaklı dışkı ve dışkıyı geçmek için uzun süre gibi semptomları içerir [ 71 ]. İshal, sulu dışkı ile birlikte yüksek sıklıkta bağırsak hareketi olarak tanımlanır. Bal, geleneksel antiviral tedaviye kıyasla viral diyarenin patogenezini ve süresini en aza indirmiştir [ 72 ]. Başka bir vakada, şiddetli ishal veya kabızlık, şişkinlik ve mide rahatsızlığı yaşayan inflamatuar bağırsak sendromu (IBS) tanısı alan kişiler, aç karnına çiğ Manuka balı ile başarılı bir şekilde tedavi edildi [ 73 ].
4.11. Karaciğer ve Pankreas Hastalıkları
Bal ağrıyı yatıştırmaya, karaciğer sistemlerini dengelemeye ve toksinleri nötralize etmeye yardımcı olur. Karaciğer sistemindeki komplikasyonlar oksidatif hasara bağlanabilir. Bal, hasarlı karaciğer üzerinde potansiyel koruyucu etkisi olan antioksidan aktiviteler sergiler. Parasetamolün neden olduğu karaciğer hasarı fareleri üzerine yapılan bir çalışma, balın antioksidan ve hepatoprotektif aktivitesinin karaciğer hasarını en aza indirdiğini göstermiştir [ 74]. 1: 1 fruktoz / glikoz oranına sahip olan bal, karaciğer hücrelerinde yeterli glikojen depolanması sağladığından yağlı karaciğer hastalığından muzdarip olanlar için yararlı olan daha iyi kan şekeri seviyesinin desteklenmesine yardımcı olabilir. Karaciğerde yetersiz glikojen depolanması, zamanla glikoz metabolizmasını bozan stres hormonlarını serbest bırakır. Bozulmuş glukoz metabolizması insülin direncine yol açar ve yağlı karaciğer hastalığının ana faktörüdür. Başka bir çalışma, Tualang balı ile tedaviden sonra kan şekeri seviyelerinde önemli bir düşüş olduğunu bildirmiştir [ 75 , 76 ].
4.12. Metabolik ve Kardiyovasküler Sağlık
Doğal yabani bal, epinefrin kaynaklı kardiyak bozukluklara ve vazomotor işlev bozukluklarına karşı kardiyoprotektif ve terapötik etkiler uygular. Radikal temizleme aktivitesi ile balın toplam fenolik içeriği arasında uyumlu bir ilişki gözlenmiştir [ 77 ]. Bal alımı, metabolik ve kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerinde önemli bir azalma gösterdi. Bal, vazodilasyon, vasküler homeostazı dengeleme ve lipid profilinde iyileşme gibi kardiyoprotektif etkiler sergiler [ 78 ]. Baldaki flavonoidler koroner vazodilatasyonu iyileştirir, trombositlerin pıhtı oluşturma kabiliyetini azaltır, düşük yoğunluklu lipoproteinlerin (LDL) oksidasyonunu önler, yüksek yoğunluklu lipoproteinleri (HDL) artırır ve endotel fonksiyonlarını iyileştirir [ 79 ].
Balın metabolik yanıtını karşılaştırmak için yapılan bir çalışma, balın metabolik sendromlara (MetS) karşı iyileştirici etkilerini göstermiştir [ 80 ]. MetS; hiperglisemi, hipertansiyon, abdominal obezite, dislipidemi ve diyabet, böbrek ve kalp hastalıklarına karşı yoğunlaştırılmış adaptasyon ile ifade edilir. Baldaki polifenoller, inflamatuar ve anjiyojenik mekanizmaların aşağı regülasyonu yoluyla aterosklerotik lezyonları azaltır [ 81 ]. Hiperlipidemili hastalar üzerinde yapılan bir klinik çalışma, balın toplam kolesterolü (TC) düşürdüğünü ve plazma glukoz seviyelerindeki artışı fark edilir şekilde önlediğini gösterdi. Nitrik oksit (NO), balda bulunan ve aynı zamanda kardiyoprotektif fonksiyonları olan bir metabolittir [ 82 ].
4.13. Kanser ve Onkogenez
4.13.1. Meme kanseri
Östrojen sinyal yolaklarındaki dengesizlik ve östrojenlerin yayılma seviyeleri meme kanseri büyümesi ve yayılmasında önemli rollere sahiptir [ 83 ]. Göğüs kanseri tedavileri, östrojen reseptörü (ER) sinyal yolunun hedeflenmesi ile ilişkilidir. Fitoöstrojenler, memeli östrojeniyle ortak bir yapıya sahip olan ve östrojen reseptörlerine bağlanmalarını sağlayan bir fitokimyasal alt sınıfıdır. Birkaç deneysel çalışma balın ER sinyal yolunu modüle etmedeki etkinliğini araştırmıştır [ 84]. Başka bir çalışma, balın MCF-7 hücrelerinde bifazik aktiviteye sahip olduğunu göstermiştir. Balın bu bifazik aktivitesi, fitoöstrojenler östrojen reseptörlerine bağlandığında ortaya çıkan, düşük konsantrasyonlarda antiöstrojenik etki ve daha yüksek konsantrasyonlarda östrojenik etki ile temsil edilir [ 85 ]. Ayrıca, kersetin ER apoptotik etkilere neden olduğu bildirilmiştir a – ve ER- βbağımlı mekanizmalar. Öte yandan, insan meme kanseri hücrelerinde Tualang balının sitotoksik aktiviteleri, laktat dehidrojenazın (LDH) yüksek salgılanmasıyla gösterildi ve balın sitotoksik özelliklerini daha da açıkladı. Çalışma ayrıca balın sadece meme kanseri hattı üzerinde sitotoksik etkiler gösterdiğini ve habis olmayan meme hücrelerinde olmadığını gösterdi. Bu nedenle, bu, Tualang balının meme kanseri hücre dizilerine karşı oldukça spesifik ve seçici sitotoksik etkiler gösterdiğini ve bir kemoterapötik ajan olarak iyi bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir [ 86 ].
4.13.2. Karaciğer kanseri
En yaygın karaciğer kanseri türü hepatosellüler karsinomdur (HCC). Balın karaciğer kanseri hücreleri üzerindeki antitümör etkileri çeşitli deneysel çalışmalarda araştırılmıştır. HepG2 hücrelerinin balla muamelesi, hücrelerdeki nitrik oksit (NO) seviyelerini en aza indirdi ve HepG2 hücre sayısını büyük ölçüde düşürdü. Bu, hücrelerin genel antioksidan profilini arttırdı. HepG2 hücrelerinin hayatta kalması, reaktif oksijen türleri (ROS) ile desteklenir ve yeterli ROS seviyeleri, hücre çoğalmasını ve farklılaşmasını tetikler. Bal işleminden kaynaklanan NO miktarının azaltılması bu çalışmayı destekledi. Böylece, azalmış ROS ve gelişmiş antioksidan etkinlik kanserli hücre proliferasyonunu inhibe eder ve HepG2 hücrelerinin sayısını düşürür [ 84]. Abdel Aziz ve arkadaşları tarafından yapılan başka bir çalışma. balın HepG2 hücre hatları üzerindeki etkilerini araştırdı. Rapor, balın farklı konsantrasyonlara dayalı olarak HepG2 hücreleri üzerinde sitotoksik, antimetastatik ve antianjiyojenik etkiler gösterdiğini gösterdi [ 87 ].
4.13.3. Kolorektal kanser
Kolorektal kanserlerin çoğu, genellikle kolon veya rektumun iç yüzeyinde başlayan ve merkeze doğru büyüyen bir polip olarak başlar. Bazı polipler tehlikeli değildir, ancak bazıları sonunda adenomlara dönüşür ve sonunda kansere neden olabilir. Gelam ve Nenas monofloral ballarının kolon kanseri hücre dizilerine karşı kemopreventif etkilerini araştıran bir çalışma [ 88 ], balın kolon kanseri hücrelerinin çoğalmasını engellediğini bulmuştur. Balın etkisini incelemek için kolon kanseri hücrelerinde hidrojen peroksit kaynaklı iltihaplanma kullanıldı. Sonuçlar balın kanserli hücrelerdeki iltihaplanmayı engellediğini gösterdi [ 88]. Ham balın kolon kanseri hücre dizileri üzerindeki apoptotik etkilerini araştırmak için başka bir çalışma yapıldı. Çalışma, balın bu hücrelerdeki çoğalmayı önleyici etkisini doğruladı. Ek olarak, yüksek fenolik konsantrasyonlarda (kuersetin ve flavonoidler gibi), kolon kanseri hücrelerine karşı önemli antiproliferatif etki gözlenmiştir [ 89 ].
Balın antiproliferatif ve antikanser etkileri ile sonuçlanan moleküler mekanizmalar arasında hücre döngüsü durması, mitokondriyal yolun aktivasyonu, mitokondriyal dış zar geçirgenliğinin indüksiyonu, apoptozun indüksiyonu, oksidatif stresin modülasyonu, inflamasyonun azaltılması, insülin sinyalinin modülasyonu ve inhibisyonu yer alır. kanser hücrelerinde anjiyogenez ( Şekil 2 ). Ayrıca bal, kanseri teşvik eden proteinleri, genleri ve sitokinleri modüle ederek kanser hücresi üzerinde potansiyel etkiler gösterir.
Bal ürünlerinin antikanser ve antitümör aktivitelerinden sorumlu moleküler mekanizmalar. IRS — insülin reseptör substratı, MAPK — mitojenle aktive olan protein kinaz, NF- κ B — nükleer faktör kappa B, IL-1 β —interlökin-1 beta, IL-6 — interlökin-6, TNF- α —tümör nekroz faktörü alfa , iNOS — indüklenebilir nitrik oksit sentaz, COX — siklooksijenaz, ROS — reaktif oksijen türleri, Bcl-2 — B hücreli lenfoma-2 ve PARP — poli (ADP-riboz) polimerazlar.
Chrysin, quercetin ve kaempferol gibi balın çeşitli bileşenlerinin, insan melanomu, renal, servikal, hepatom, kolon ve özofagus adenokarsinom hücresinde G0 / G1, G1 ve G2 / M gibi çeşitli fazlarda hücre döngüsünü durdurduğu gösterilmiştir. çizgiler. Mitokondriyal yol, besinler, fiziksel stres, oksidatif stres ve kemoterapi ve radyoterapi dahil olmak üzere büyük kanser tedavileri sırasında oluşan hasar gibi uyaranlar arasında bir etkileşim zinciri gerektirir. Bu uyarılar, sitokrom c gibi mitokondrinin zarlar arası boşluğu (IMS) içinde yer alan birkaç proteinin salınmasına ve sonunda hücrenin ölümüyle sonuçlanmasına neden olur. Baldaki flavonoidler, mitokondriyal yolu aktive etmede ve potansiyel sitotoksisiteye sahip proteinleri boşaltmada etkilidir. Mitokondriyal dış zar geçirgenliğinin (MOMP) indüksiyonu, IMS’den proteinlerin sızmasına neden olan ve kaçınılmaz olarak hücre ölümüyle sonuçlanan en yaygın antikanser mekanizmasıdır. Bal, mitokondriyal membran potansiyelini azaltarak kanser hücre dizilerinde MOMP’yi indükler. Balın ayrıca, mitokondriyal zarın yoğunlaştırılmış depolarizasyonu ile tamoksifenin apoptotik etkisini arttırdığı da belgelenmiştir. Kersetin gibi balın flavonoid bileşenlerinin MOMP’yi tetiklediği ve kanser hücresi ölümüne yol açtığı gösterilmiştir [ Balın ayrıca, mitokondriyal zarın yoğunlaştırılmış depolarizasyonu ile tamoksifenin apoptotik etkisini arttırdığı da belgelenmiştir. Kersetin gibi balın flavonoid bileşenlerinin MOMP’yi tetiklediği ve kanser hücresi ölümüne yol açtığı gösterilmiştir [ Balın ayrıca, mitokondriyal zarın yoğunlaştırılmış depolarizasyonu ile tamoksifenin apoptotik etkisini arttırdığı da belgelenmiştir. Kersetin gibi balın flavonoid bileşenlerinin MOMP’yi tetiklediği ve kanser hücresi ölümüne yol açtığı gösterilmiştir [84 ].
Apoptoz, hücre büyümesini kontrol etmek ve hasarlı hücreleri sistemden çıkarmak için programlanmış bir hücre ölümüdür. Bu süreç aynı zamanda MOMP’yi de içerir ve sitokrom c gibi IMS proapoptotik proteinlerin kaspaz kaskadlarını aktive etmek için boşaltılmasıyla sonuçlanır, bu da mitokondrinin daha fazla bozulmasıyla sonuçlanır ve sonunda kanser hücresi ölümüyle sonuçlanır. Balın apoptoza karşılık gelen enzimler, genler ve transkripsiyon faktörleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Poli (ADP-riboz) polimerazlar (PARP), apoptoz ve DNA onarımında rol oynayan çok önemli enzimlerdir. PARP aktivitesinin inhibisyonu, hücrelerin hasarlı DNA’yı onaramamasına ve hücre döngüsünün G2 ve M fazlarından geçmesine engel olur. Böylece hücre döngüsü durdurulur. Çalışmayan PARP nedeniyle DNA onarımı bozulduğu için hücreler hasarlı olarak sınıflandırılır ve sonuç olarak
Balda flavonoidler tarafından PARP aktivitesinin inhibisyonu, kusurlu DNA hasarı onarımı olan kanserleri hedeflemek için potansiyel bir stratejidir. Bcl-2 ve Bax, sırasıyla antiapoptotik ve proapoptotik proteinlerdir. Bcl-2 genellikle kanserde aşırı eksprese edilir. Tümör baskılayıcı p53, çeşitli tümör türlerinde yaygın olarak etkisiz hale getirilen bir transkripsiyon faktörüdür. Apoptozla ilgili genlerin transkripsiyonunu modüle eder [ 84 , 90 ]. Bal, Bax’ın yukarı regülasyonunu ve Bcl-2’nin aşağı regülasyonunu geliştirir. Ek olarak, kaspaz 3 ve 9’u aktive eder ve p53’ü indükler, böylece kanseri inhibe eder.
Düşük ROS seviyeleri hücre proliferasyonunu yoğunlaştırırken, yüksek seviyeler çeşitli kanser türlerine katkıda bulunan oksidatif hasara yol açar. Redoks homeostazının düzenlenmesi, normal hücre büyümesi ve proliferasyonu için hayati önem taşır. Bu bakımdan bal, etkili bir antioksidan ve serbest radikal temizleyicidir. Balın kanser büyümesi ve çoğalması üzerindeki inhibe edici etkisi, oksidatif stresi düzenleme kabiliyetinden kaynaklanmaktadır. Bal, kanser hücrelerindeki oksidatif stres durumuna seçici olarak bağlı olan antioksidan veya pro-oksidan mekanizmalar yoluyla antikanser özellikler sergiler. Kanser büyümesi yüksek ROS seviyeleri altında hızlıysa, bal oksidatif stresi en aza indirerek ve ROS’u temizleyerek kanser hücresi büyümesini önlemek için bir antioksidan görevi görür. Öte yandan, düşük ROS seviyeleri altında, aynı zamanda bir pro-oksidan olarak hareket edebilir ve daha fazla ROS üreterek ve oksidatif stresi maksimize ederek kanser hücresi büyümesini destekler. Bu nedenle balın kanser hücresi ölümü üzerindeki etkileri farklı koşullar altında farklıdır [84].
Enflamasyon, çeşitli kanserlere ve kanserlere yol açan fizyolojik süreçlerin düzensizliğine katkıda bulunan bir faktördür. Mitojenle aktive olan protein kinaz (MAPK) ve nükleer faktör kappa B (NF- κ B), hücrelerdeki enflamatuar yanıttan sorumlu iki ana yoldur. MAPK ve NF- κ B’nin aktivasyonu, proinflamatuar genleri aktive eder ve inflamatuar proteinler veya sitokinler oluşturur. Bu siklooksijenaz-2 (COX-2), C-reaktif protein (CRP), lipoksigenaz 2 (LOX-2), interlökinler (IL-1, P , IL-6), ve TNF α . Bu bileşenler hem anjiyogenezde hem de kansere karşılık gelen enflamatuar yanıtlarda önemli roller oynar. IL-1 β , IL-6 ve TNF- αtümör mikro ortamında inflamatuar fenotipi koruyarak kanser hücresi proliferasyonunu tetikleyen sitokinlerdir. Öte yandan, siklooksijenaz-2 (COX-2) ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS), tümör ilerlemesinden sorumlu olan temel endojen faktörleri verir. İNOS’un etkileri, tümör tiplerine bağlı olarak indüktif veya inhibe edici olabilir.
Enflamasyonu kolaylaştıran biyolojik tepkiler, kanser hücrelerinin gelişimi için en önemli faktör şiddetli inflamasyon olduğundan, tümör oluşumunu destekleyebilir. Enflamasyonun tedavisi ve yatıştırılması, kötü huylu ve iyi huylu tümörlerin konfigürasyonunu baskılamaya yardımcı olur. Bal , kanserli hücrelerde MAPK ve NF- κ B ekspresyonunu azaltarak kanserin yükselmesini, tümör oluşumunu ve ilerlemesini azaltmaya yardımcı olur . MAPK kaskadları, hücre proliferasyonunun, hayatta kalmasının ve farklılaşmasının düzenlenmesinde ana sinyal yolaklarıdır. NF- κ B, immün yanıtların, inflamasyonun ve onkogenezin düzenlenmesinde hayati önem taşıyan bir transkripsiyon faktörüdür. Çekirdeğe NF- κ B translokasyonu ve azalmış I κ B αdegradasyon, kanserin gelişmesinden sorumlu olan apoptoz ve proliferasyonla ilgili genlerin ekspresyonunu düzenlemeye yardımcı olur. Balda bulunan flavonoidlerin apoptozu indüklediği ve IL-1 β , IL-6, TNF- α , iNOS ve COX-2 salınımını önlediği gösterilmiştir [ 84 ].
Tümörler, maligniteler ve kanserler genellikle obezite ve insüline dirençli tip 2 diabetes mellitus ile artar. PI3K / Akt, insülin sinyallemesinde önemli bir yoldur. PI3K / Akt yolu, hücresel büyüme, hayatta kalma ve ilerleme ile ilgili substratları modüle etmede de tanınır. Yüksek seviyelerde MAPK, NF- κ B ve insülin reseptör substratı 1 (IRS-1) ile birlikte azaltılmış Akt ekspresyon seviyeleri, aktif olarak insülin direncinin gelişmesiyle ilişkilendirilmiştir. Kuersetin gibi bal bileşenleri, Akt ekspresyonunu artırarak IRS, MAPK ve NF- κ B ekspresyonunu azaltarak insülin direncini canlandırır. Bal ile insülin sinyalinin modülasyonu antikanser aktivitelerine yol açar [ 84 ].
Bal, epitelizasyonu artırarak debridman etkisine sahiptir ve damar sistemi üzerindeki anjiyojenik etkisiyle granülasyon dokusunun gelişimini uyarır. Bal, kanser dokularında anjiyogenezi inhibe ederken, hidrojen peroksit üretimi yoluyla kanser dışı dokularda seçici olarak anjiyogenezi uyarır. Balın, yara iyileşmesini önleyen, kanser hücrelerinin canlılığını azaltan ve jelatinaz ve proteaz aktivitelerini engelleyerek metastaz insidansını azaltan antianjiyojenik etkileri vardır. Bal, kanser oluşumunun başlama, proliferasyon ve ilerleme olarak bilinen üç ana aşamasını bloke ederek kanserin gelişimini engeller [ 84 ].
5. Propolisin Sağlığa Faydaları
5.1. Gastrointestinal Bozukluk
Parazitlerle enfeksiyon genellikle enfekte olmuş bir yüzeyle temas üzerine oluşur. GI kanalının parazitik enfeksiyonunun semptomları arasında karın ağrısı, ishal, şişkinlik ve mide bulantısı bulunur. Propolisin antikanser, antioksidan ve antiinflamatuar aktiviteler dahil olmak üzere birçok biyolojik etkinliğe sahip olduğu bildirilmiştir ( Şekil 3 ). Viral enfeksiyonların tedavisinde propolisin klinik olarak kullanıldığını bildiren birkaç çalışma vardır. Bir çalışmada, propolis etanolik özütünün Giardia duodenalis trofozoitlerinin büyümesi ve yapışması üzerindeki in vitro etkisi değerlendirildi [ 91]. Propolisin trofozoitlerin büyümesini ve yapışmasını engellediği gösterilmiştir. Ayrıca bu parazitik organizmaların ayrılmasını da teşvik etti. Giardiasis’e karşı etkililiği, giardiasis verilen propolisli çocuklar ve yetişkinlerin% 52 ile% 60 arasında bir iyileşme oranı gösterdiği, geleneksel ilaç verilenler ise% 40’lık bir iyileşme oranı gösterdiği bir klinik çalışmada da bildirilmiştir. Başka bir deneysel çalışma, propolisin mide ülseri tedavisinde kullanılabilen antihistaminerjik, antiinflamatuvar, antiasit ve anti- H. pylori aktivitelerine sahip olduğunu göstermiştir [ 92 ].
Propolisin biyolojik aktiviteleri.
5.2. Jinekolojik Bakım
Gösterge vajinitin yaygın nedenleri bakteriyel vajinoz (BV) ve vulvovajinal kandidiyazdır (VVC). Tükenmesi Lactobacillus spp. vajinadaki vajinal enfeksiyonların ayırt edici bir özelliğidir. Enfeksiyona, maya benzeri mantarlar gibi vajinal patojenlerin aşırı büyümesi ve yüksek vajinal pH eşlik eder. Diyabet hastaları, Candida albicans’ın neden olduğu vajinal enfeksiyonlara daha yatkındır . % 5 sulu propolis solüsyonunun uygulanması üzerine yapılan bir çalışma vajinal sağlıkta bir iyileşme ile sonuçlanmıştır [ 93]. Propolis, antibiyotik ve antimikotik etki sağlamanın yanı sıra, anestezik özelliklerinden dolayı erken semptomatik rahatlama sağlar. Bu nedenle, propolis Tekrarlayan Vulvovajinal Kandidiyazis (RVVC) için kullanılabilir ve eşzamanlı bir farmakolojik tedavi nedeniyle antibiyotik alamayan hastalar için alternatif bir seçenek olabilir. Propolisin geleneksel antifungal nistatine karşı etkinliği tatmin edici sonuçlar göstermiştir. Propolis özütü çözeltisi (PES) ayrıca insan hücrelerinde düşük toksisite gösterir ve kronik vajinit için alternatif bir tedavi olabilir. Ek olarak, PES antifungal özelliklere sahiptir ve C. albicans’ın biyofilm büyümesini ve antifungal ilaca direnci önlemek için RVVC için antibiyofilm materyali olarak kullanılabilir [ 94 ].
5.3. Ağız sağlığı
Ağız boşluğu, bol miktarda bakteriyel mikrofloraya sahiptir ve aşırı bakteri üremesi, ağız hastalıkları gibi çeşitli durumlara yol açabilir. Çalışmalar, propolisin antibakteriyel özellikleri nedeniyle bakteriyel plak gelişimini ve periodontite neden olan patojenleri kısıtlayabileceğini göstermiştir [ 95 ]. Propolis çözeltileri, klorheksidine kıyasla insan sakızı fibroblastları üzerinde seçici olarak daha düşük bir sitotoksik etki gösterir. Buna ek olarak propolis içeren gargaralar, cerrahi yaraların iyileşmesinde etkinlik göstermiştir. Bu, gargara olarak kullanılan solüsyonlarda propolis kullanımını teşvik eder [ 96 ]. Propolis solüsyonu diş fırçalarını dezenfekte etmek için de kullanılabilir [ 97]. Propolis diş macunu jelinin% 3 etanolik özütü, bir grup hastada diş vebasının neden olduğu diş eti iltihabına karşı daha fazla etki göstermiştir [ 98 ]. Propolis özleri, bir bireyin ağırlıklı olarak kötü ağız hijyeni nedeniyle rahatsız edici nefes aldığı bir durum olan ağız kokusunun iyileştirilmesine de yardımcı olmuştur. Propolis diş macunu veya gargara, diş eti iltihabına ve periodontite neden olan bakteriyel plak ve patojenik mikrofloranın büyümesini azaltma kabiliyetlerinden dolayı kullanılır. Böylece propolis, terapötik bir ajan olarak da rol oynar [ 95 ].
5.4. Onkolojik Tedavi
Bir çalışma, propolisin insan meme kanseri hücrelerinde apoptozu indükleyerek antitümör aktivitesi nedeniyle insan meme kanseri tedavisine yönelik potansiyele sahip olduğunu bildirdi. Ayrıca, tümör hücrelerine karşı seçici toksik özellikleri nedeniyle normal hücrelere karşı düşük toksisite sergiler veya hiç toksisite göstermez ve propolisin meme kanserini tedavi etmek için önemli bir ajan olabileceğine inanılmaktadır [ 99 ]. Cezayir propolisinin etanolik özütünün melanom tümör büyümesi üzerindeki etkisini araştıran bir başka çalışma, propoliste yaygın bir flavonoid olan galanginin in vitro olarak apoptozu önemli ölçüde indüklediğini ve melanom hücrelerini inhibe ettiğini göstermiştir [ 100]. Türk propolisinin, endoplazmik retikulum stresi, apoptoz ve kaspaz aktivitesini indükleyerek ve mitokondriyal membran potansiyelini azaltarak insan akciğer kanseri hücreleri üzerinde seçici bir sitotoksik etki uyguladığı da gösterilmiştir. Bu, propolisin kanser hücresi proliferasyonunu asgariye indirebildiğini gösterir [ 101 ].
5.5. Dermatolojik Bakım
Propolis, krem ve merhem gibi dermatolojik ürünlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Cilt bakım ürünlerinde kullanımı, anti-alerji, anti-inflamasyon, antimikrobiyal özellikleri ve kollajen sentezi üzerindeki teşvik edici etkisine dayanmaktadır. Propolisin ve geleneksel ilaç olan gümüş sülfadiazinin etkisini karşılaştıran yeni bir çalışma, propolisin, onarım sürecini destekleyen yara yataklarının iyileşmesinde serbest radikal aktivitesini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Etanolik ekstrakt propolis kullanan akne hastalarında yapılan bir klinik çalışma, akne vulgaris tedavisinde yüksek etkinliğini göstermiştir [ 102 ]. Propolis ayrıca dokuların kolajen içeriğini artırarak iyileşme sürecinde yarada pozitif kolajen metabolizması gösterir [ 103]. Bir çalışma, özellikle insan diyabetik ayak ülseri (DFU) gibi koşullar altında yara kapanmasını teşvik etmek için yara iyileşmesi için alternatif bir tedavi olarak propolis kullanımını göstermiştir [ 104 ].
Propolisin yara iyileştirme aktivitesinden sorumlu moleküler mekanizmalar Şekil 4’te gösterilmiştir.. Fibronektin (FN), çeşitli organ ve dokuların yapısal stabilitesini ve fonksiyonel özelliklerini etkileyen yüksek moleküler ağırlıklı çok fonksiyonlu bir glikoproteindir (Stoffels, 2013). Fibronektin matrisi ve birikimi, hücre göçü, hücre proliferasyonu, hücre farklılaşması, hücre yapışması, apoptoz, hücresel sinyalleşme, anjiyojenez, kolajen biyosentezi, yeniden epitelizasyon, pıhtı oluşumu ve trombosit aktivitesi için gereklidir. Fibronektinler, aynı zamanda, granülasyon dokularının yapısında hasarlı bir hücresel mikro çevreye ve sıkıntıya yol açan glikoprotein yoğunlaşmış bozunması gibi durumların onarım mekanizmalarında da önemlidir. Bu durum yaranın iyileşmesini engelleyebilir veya onarım sürecini engelleyebilir.
Propolisin yara iyileştirme aktivitesini hedefleyen moleküler mekanizma.
Propolis, içerdiği flavonoidler, fenolik bileşikler, terpenler ve enzimler gibi bileşenleri sayesinde antifungal ve antibakteriyel aktiviteler gibi yara iyileşme sürecinde olumlu etkiler göstermiştir. Ayrıca yara yatağındaki serbest radikallerin (ROS) aktivitesini de azaltarak onarım sürecini destekler. Propolis ayrıca dokulardaki hem tip I hem de tip III kollajen miktarını artırarak kolajen metabolizması üzerinde büyük etkiler göstermiştir. ROS’un azaltılması ve kolajen birikimi, hücre dışı matrisin dengelenmesine ve granülasyon dokularının oluşturulmasına yardımcı olur. Propolis, fibröz bir hücre dışı matris ağı geliştirerek ve fibronektin parçalanmasını inhibe ederek fibronektin metabolizmasını değiştirebilen potansiyel bir apiterapötik ajandır.C2C12 miyoblastlarında sırasıyla p- bağımlı fibronektin üretimi. Her iki bileşen de fibronektinlerin ekspresyonunu düzenlemede önemli roller oynar. Çalışmalar ayrıca epitel hücrelerinin hareketliliğinin ve göçünün hücre dışı matrikste azalmış fibronektin içeriğine bağlı olduğunu göstermiştir. Propolis içindeki bu glikoproteinin azaltılmış miktarları, yaraları etkili bir şekilde tedavi etti ve granülasyon dokuları üretti. Bu nedenle, propolisin fibronektin metabolizması üzerindeki etkisi, yara iyileşme mekanizmasını değiştirebilir [ 103 ]. Propolisin gastrointestinal, jinekolojik bakım, ağız sağlığı, cilt bakımı ve onkolojik tedavilerle ilgili çeşitli sağlık yararları Tablo 2’de gösterilmiştir .
Tablo 2
Sağlık yararlarına göre seçilmiş propolis aktiviteleri.
| Sağlık yararları | Propolis etkinliği | Çalışma türü | Yazarlar |
|---|---|---|---|
| GI bozukluğu | Antiparazitik | İnsan | Freitas vd. 2006 [ 91 ] |
| Ülser önleme | Hayvanlar | Paulino vd. 2015 [ 92 ] | |
| Jinekolojik bakım | Antifungal | İnsan | Imhof vd. 2005 [ 93 ] |
| Antifungal ve antibiyofilm | İnsan | Capoci vd. 2015 [ 94 ] | |
| Ağız sağlığı | Antibakteriyel | Laboratuvar | Pereira vd. 2011 [ 95 ] |
| Günlük gargara | İnsan | Jain vd. 2014 [ 96 ] | |
| Diş macunu dezenfeksiyonu | Laboratuvar | Bertolini vd. 2012 [ 97 ] | |
| Diş eti iltihabına karşı diş macunu | İnsan | Skaba vd. 2013 [ 98 ] | |
| Oral terapötik ajan | İnsan | Pereira vd. 2011 [ 95 ] | |
| Onkoloji tedavisi | Anti-meme kanseri | İnsan | Xuan vd. 2014 [ 99 ] |
| Antimelanom kanseri | Hayvanlar | Benguedouar vd. 2015 [ 100 ] | |
| Anti-akciğer kanseri | İnsan | Demir et al. 2016 [101] | |
| Dermatoloji bakımı | Akne vulgaris | İnsan | Ali vd. 2015 [ 102 ] |
| Kolajen metabolizması | Hayvanlar | Olczyk vd. 2014 [ 103 ] | |
| Diyabetik ayak ülseri | İnsan | Henshaw vd. 2014 [ 104 ] |
6. Arı Sütünün Sağlığa Faydaları
Arı sütü, çeşitli insan hastalıkları tedavilerine yönelik potansiyele sahip bal arısı ürünlerinden biridir. Şekil 5 , bir antioksidan, antitümör, yaşlanma önleyici, nörotropik ve anti-enflamatuar ajan olarak arı sütünün biyolojik aktivitelerini göstermektedir.
Arı sütünün farklı biyolojik aktiviteleri.
6.1. Üreme sağlığı
Randomize bir klinik çalışma, arı sütünün adet öncesi sendromu azaltmada etkili olduğunu bildirmiştir [ 105 ]. Randomize bir klinik çalışma çalışması, arı sütünün üriner problemlerin tedavisinde ve menopoz sonrası kadınlarda yaşam kalitesinin yükseltilmesindeki etkililiğini bildirmiştir [ 106 ]. Arı sütü, savunma mekanizması olarak testosterondan türetilen aktif bir steroid olan Oxymetholone kaynaklı üreme toksinine (OXM) karşı koruyucu etkilere sahiptir. Son çalışmalar arı sütünün fare testislerinde oksidatif yaralanmalara karşı koruduğunu ve proinflamatuar sitokinlerin üretimini engelleyen spermatogenez uyarıcı bileşikler içerdiğini bildirmiştir [ 107]. Erkek tavşanlar üzerinde yapılan başka bir çalışma, doğurganlık, meni kalitesi ve çıktısı ve kandaki testosteron, toplam proteinler ve glikoz konsantrasyonu üzerindeki olumlu etkilerini göstermiştir. Oksidatif stresin biyobelirteçlerinin azalmasıyla ölü ve anormal sperm sayısı azaldı [ 108 ]. Arı sütü geleneksel olarak menopoz semptomlarını tedavi etmek için kandaki hormonal konsantrasyonu yeniden dengeleyerek, folikül uyarıcı hormonları (FSH) azaltarak ve yaşlı farelerde östrojen konsantrasyonunu artırarak kullanılmaktadır. Bir çalışma, arı sütünden kaynaklanan hormon seviyelerindeki değişikliklerin, yaşlı sıçanlarda yumurtlanmış oosit miktarını ve kalitesini artırdığını göstermiştir [ 109 ].
Arı sütünün yaşlanma karşıtı etkinliğinden sorumlu moleküler mekanizmalar Şekil 6’da gösterilmektedir.. Yaşla birlikte oositlerin kalitesi düşer ve tükenen folikül havuzu hormonal düzensizliği hızlandırır. Bu hormonal disfonksiyon, yumurtalık folikül boyutunun ve oosit kalitesinin azalmasından sorumludur. Oksidatif stres, yaşlanmanın ana nedenidir. Artan oksidatif stres ve sürekli yumurtlama, SOD, katalaz ve glutatyon S-transferaz (GST) gibi antioksidanların kaybına neden olur. Ayrıca folikül havuzunun boyutunu ve oosit kalitesini minimuma indirir. Oksidatif stres, glutatyon (GSH), glutatyon S-transferaz (GST), Glutatyon S-Transferaz Theta 1 (GSTT1), Bax ve Bcl-2 tarafından kontrol edilir. GSH, GST ve GSTT1, oksidatif stresi hücreden uzaklaştırmada hayati bir rol oynayan doğrudan ROS temizleyicilerdir. Daha yüksek Bax ifadesi ve daha düşük Bcl-2 ifadesi de yaşlanmayı teşvik eder ve oosit kalitesini düşürür.
Arı sütünün yaşlanma önleyici aktivitesinden sorumlu moleküler mekanizma.
FSH ve luteinize edici hormon (LH), yaşlanma sürecine dahil olan hormonlardır. FSH ve LH miktarı östrojen (E2) ve yumurtalık hücrelerinden inhibin tarafından kontrol edilir. Folikül havuzu boyutunun küçültülmesi, yetersiz östrojen ve inhibin salınımına neden olur ve bu da FSH seviyelerinde bir artışa neden olur. Bu işlem daha sonra folikül havuzu boyutunun küçültülmesine yardımcı olur ve oosit kalitesini etkiler. Bu süreç yumurtalıklarda yaşlanmayı destekler. Genç yumurtalık hücrelerinde FSH ve LH düzeyini düşürmek için daha yüksek miktarda östrojen (E2) ve inhibinlere ihtiyaç vardır. Bu adaptasyon, arı sütü takviyesi gibi antiaging terapilerle aşılabilir. Arı sütündeki ana aktif bileşen 10-hidroksil-2-dekenoik asittir. Bu bileşik yumurtlama hormonlarının sentezini artırır, genç yumurtalık hücrelerinde daha düşük FSH ve LH ekspresyonunun sürdürülmesi. Ayrıca folikül havuzunun tükenmesini önlemede ve hormonal regülasyonu güçlendirmede etkilidir. Böylelikle arı sütü yaşlanma sürecini önlemeye yardımcı olur ve etkili bir yaşlanma karşıtı üründür [109].
6.2. Nörodejeneratif ve Yaşlanma Hastalıkları
Alzheimer hastalığı (AD) durumunda olduğu gibi zayıf zihinsel durum ve performans, çoğunlukla yaşlanmaya bağlı olarak yaşlı kişiler tarafından deneyimlenir. Arı sütü yaşlılar için fiziksel ve zihinsel fonksiyonları harekete geçirir, iştah ve kilolarını artırır. Bir çalışma arı sütünün AD’de nöroprotektif etkiler gösterdiğini göstermiştir [ 110 ]. Arı sütünün davranışsal ve nörokimyasal etkisi, yaşlı sıçanlarda kimyasal olarak incelenmiştir. Çalışma, arı sütü verilen yaşlı hayvanlarda daha iyi bir bilişsel performans olduğunu doğruladı ve yaşam süresini uzattı. Başka bir çalışma, arı sütünün uzun ömürlülüğü destekleyen faktörler içerdiğini ve Caenorhabditis elegans nematodunun ömrünü uzattığını bildirdi [ 111]. Başka bir çalışma da altı ay boyunca arı sütü yutulduğunda insanda ruh sağlığının iyileştiğini bildirmiştir [ 112 ]. Arı sütünün sağlık yararları ile ilgili birkaç çalışma Tablo 3’te verilmiştir .
Tablo 3
Arı sütünün sağlık yararları hakkında raporlar.
| Sağlık yararları | Propolis etkinliği | Çalışma türü | Yazarlar |
|---|---|---|---|
| Üreme bakımı | Antioksidan | Hayvanlar | El-Hanoun 2012 [ 108 ] |
| Hormon dengesi | Hayvanlar | Imai vd. 2012 [ 109 ] | |
| Antioksidan ajan | Hayvanlar | Najafi vd. 2014 [ 107 ] | |
| Premenstrüel sendromu azaltın | İnsan | Taavoni vd. 2014 [ 105 ] | |
| Menopoz sonrası tedavi | İnsan | Seyyedi vd. 2016 [ 106 ] | |
| Nörodejeneratif ve yaşlanma hastalığı | Uzun ömürlülüğü teşvik eden | Hayvanlar | Honda vd. 2011 [ 111 ] |
| Alzheimer hastalığı | Hayvanlar | Zamani et al. 2012 [110] | |
| Akıl sağlığı | İnsan | Morita vd. 2012 [ 112 ] | |
| Yara iyileşmesi | Fibroblast göçü | Hayvanlar | Kim et al. 2010 [113] |
| Kolajen üretimi | İnsan | Park vd. 2011 [ 114 ] | |
| Vazodilatasyon | İnsan | Siavash vd. 2015 [ 115 ] |
6.3. Yara iyileşmesi
Arı sütü, yara iyileştirme aktivitesini artırır. Hem in vivo hem de in vitro yara iyileştirme modellerinde, arı sütünün etkisi altında, insan fibroblastları kollajen salgısını ve oluşumunu azaltarak göç edebildi ve sfingolipid seviyelerini artırabildi. Böylelikle arı sütü, pul pul dökülmüş deri lezyonlarının iyileşme süresini kısaltmıştır [ 113 ]. Arı sütü kullanımıyla ilgili bir başka çalışma da kollajen üretimini teşvik ederek ultraviyole B’nin neden olduğu fotoyaşlanmaya karşı insan cildi üzerinde koruyucu etki göstermiştir [ 114]. Arı sütü pansumanı, standart tedavilerin yanı sıra diyabetik ayak ülserlerini tedavi etmenin de etkili bir yoludur. Bunun nedeni, etkilenen yaranın etrafındaki vazodilatasyon etkileridir ve bu, kan akışını artırmak için kan damarlarını genişletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca antimikrobiyal aktiviteleri nedeniyle enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur [ 115 ].
7. Sonuç ve Gelecek Beklentiler
Bu inceleme bal, propolis ve arı sütü gibi arı ürünlerinin potansiyel sağlık yararlarına odaklanmıştır. Bu ürünler flavonoidler, fenolik asit, fenolik bileşikler, terpenler ve enzimler gibi bazı hastalıkları önlemede ve sağlığı geliştirmede biyolojik işlevleri olan aktif bileşenler açısından oldukça zengindir. Bal, propolis ve arı sütü, önemli besin özellikleri ve fonksiyonel değerleri ile farklı etkilere sahiptir. Bu nedenle, bu arı ürünleri, güçlü apiterapötik ajanlar olarak geliştirilebilir. Bununla birlikte, arı ürünleri ile ilişkili alerjenlerin olması ve doğru alım dozunun bulunmasında bazı önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu nedenle
Teşekkür
Yazarlar, Araştırma Acculturation Collaborative Effort (RACE) (R / RACE / A07.00 / 01147A / 001/2015/000237) ve bir araştırma üniversitesi ekip bursundan (RUT) (1001 / PPSP / 853005) gelen mali destekleri kabul etmektedir.
Çıkar çatışmaları
Yazarlar çıkar çatışması beyan etmemektedir.
Referanslar
1. Molan PC Yaraların yönetiminde balın rolü. Yara Bakımı Dergisi . 1999; 8 (8): 415–418. doi: 10.12968 / jowc.1999.8.8.25904. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
2. Rao PV, Krishnan KT, Salleh N., Gan SH Bal arıları ve iğrenç arılar tarafından üretilen balın biyolojik ve terapötik etkileri: karşılaştırmalı bir inceleme. Revista Brasileira de Farmacognosia . 2016; 26 (5): 657–664. doi: 10.1016 / j.bjp.2016.01.012. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
3. Fratellone PM, Tsimis F., Fratellone G. Tıbbi kullanım için apiterapi ürünleri. Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi . 2016; 22 (2): 1020–1022. doi: 10.1089 / acm.2015.0346. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
4. Ajibola A. Balın Fiziko-Kimyasal ve Fizyolojik Değerleri ve Fonksiyonel Bir Gıda Olarak Önemi. Uluslararası Gıda Bilimleri ve Beslenme Dergisi . 2015; 2 (6): 1–9. [ Google Scholar ]
5. Alvarez-Suarez JM, Tulipani S., Romandini S., Bertoli E., Battino M. Balın beslenme ve insan sağlığına katkısı: bir inceleme. Akdeniz Beslenme ve Metabolizma Dergisi . 2010; 3 (1): 15–23. doi: 10.1007 / s12349-009-0051-6. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
6. Castaldo S., Capasso F. Propolis, modern tıpta kullanılan eski bir çare. Fitoterapia . 2002; 73 (Ek 1): S1 – S6. doi: 10.1016 / S0367-326X (02) 00185-5. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
7. Şehu A., İsmail, S., Rohin MAK Harun A., Aziz AA, Malezya Tualang bal ve karşı iğnesiz arı propolis Haque, M. mantara-karşı özellikleri Candida albicans ve Cryptococcus neoformans . Uygulamalı Eczacılık Bilimi Dergisi . 2016; 6 (2): 044–050. [ Google Scholar ]
8. Buttstedt A., Moritz RF, Erler S. Bal arısı Apis mellifera cinsi ve işçilerinde kraliyet besini ana arı sütü protein genlerinden daha fazlası . Zoolojide Sınırlar . 2013; 10 (1): s. 1. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Akademik ]
9. Kamakura M. Royalactin, bal arılarında ana arı farklılaşmasına neden olur. Doğa . 2011; 473 (7348): 478–483. doi: 10.1038 / nature10093. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
10. Ferreres F., García-Viguera C., Tomás-Lorente F., Tomás-Barberán FA Hesperetin: narenciye balının çiçeksi kökeninin bir belirteci. Gıda ve Tarım Bilimi Dergisi . 1993; 61 (1): 121–123. doi: 10.1002 / jsfa.2740610119. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
11. Moniruzzaman M., Khalil M., Sulaiman S., Gan S. Balın antioksidan özelliklerinin belirlenmesi için analitik yöntemlerde gelişmeler: bir inceleme. Afrika Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif İlaçlar Dergisi . 2012; 9 (1): 36–42. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
12. Gómez-Caravaca A., Gómez-Romero M., Arráez-Román D., Segura-Carretero A., Fernández-Gutiérrez A. Arılardan türetilen ürünlerdeki fenolik bileşiklerin analizindeki gelişmeler. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis . 2006; 41 (4): 1220–1234. doi: 10.1016 / j.jpba.2006.03.002. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
13. Huang S., Zhang C.-P., Wang K., Li GQ, Hu F.-L. Propolisin kimyasal bileşimindeki son gelişmeler. Moleküller . 2014; 19 (12): 19610–19632. doi: 10.3390 / molecules191219610. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
14. Volpi N. Kapiler bölge elektroforezi ile flavonoidlerin ve fenolik asitlerin propolisten ayrılması. Elektroforez . 2004; 25 (12): 1872–1878. doi: 10.1002 / elps.200405949. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
15. Lotfy M. Sağlık ve hastalıkta arı propolisinin biyolojik aktivitesi. Asya Pasifik Kanseri Önleme Dergisi . 2006; 7 (1): 22–31. [ PubMed ] [ Google Scholar ]
16. Nagai T., Inoue R. Arı sütünün su ekstraktı ve alkali ekstraktının hazırlanması ve fonksiyonel özellikleri. Gıda Kimyası . 2004; 84 (2): 181-186. doi: 10.1016 / S0308-8146 (03) 00198-5. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
17. Sugiyama T., Takahashi K., Mori H. Doğuştan gelen bağışıklık tepkilerinin bir modülatörü olarak arı sütü asidi, 10-hidroksi-trans-2-dekenoik asit. Endokrin, Metabolik ve Bağışıklık Bozuklukları-İlaç Hedefleri . 2012; 12 (4): 368–376. doi: 10.2174 / 187153012803832530. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
18. Ramazan MF, Al-Ghamdi A. Arı sütünün biyoaktif bileşikleri ve sağlığı geliştiren özellikleri: bir inceleme. Fonksiyonel Gıdalar Dergisi . 2012; 4 (1): 39–52. doi: 10.1016 / j.jff.2011.12.007. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
19. Marın F., Martinez M., Uribesalgo T., Castillo S., Frutos M. Farklı endüstriyel ekstraksiyon sistemlerine göre limon sularının nutrasötik bileşimindeki değişiklikler. Gıda Kimyası . 2002; 78 (3): 319–324. doi: 10.1016 / S0308-8146 (02) 00102-4. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
20. Küçük M., Kolaylı S., Karaoğlu Ş., Ulusoy E., Baltacı C., Candan F. Anadolu’dan üç farklı balın biyolojik aktiviteleri ve kimyasal bileşimi. Gıda Kimyası . 2007; 100 (2): 526–534. doi: 10.1016 / j.foodchem.2005.10.010. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
21. Biesalski H.-K., Dragsted LO, Elmadfa I., vd. Biyoaktif bileşikler: aktivitenin tanımı ve değerlendirilmesi. Beslenme . 2009; 25 (11): 1202–1205. doi: 10.1016 / j.nut.2009.04.023. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
22. Viuda-Martos M., Ruiz-Navajas Y., Fernández-López J., Pérez-Álvarez JA Bal, propolis ve arı sütünün fonksiyonel özellikleri. Gıda Bilimi Dergisi . 2008; 73 (9): R117 – R124. doi: 10.1111 / j.1750-3841.2008.00966.x. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
23. Khalil M., Süleyman S. Balın ve polifenollerinin kalp hastalığını önlemedeki potansiyel rolü: bir inceleme. Afrika Geleneksel, Tamamlayıcı ve Alternatif İlaçlar Dergisi . 2010; 7 (4): 315–321. doi: 10.4314 / ajtcam.v7i4.56693. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
24. Esquivel B., Flores EA Salvia gesneraeflora (Labiatae) Heterocycles’dan yeni bir neo-clerodane Diterpenoid . 2001; 55 (3): p. 505. doi: 10.3987 / COM-00-9108. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
25. Salatino A., Teixeira É. W., Negri G. Brezilya propolisinin kökeni ve kimyasal varyasyonu. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2005; 2 (1): 33–38. doi: 10.1093 / ecam / neh060. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
26. Cotoras M., Castro P., Vivanco H., Melo R., Mendoza L. Farnesol, fitopatojenik mantar Botrytis cinerea’da apoptoz benzeri fenotipi indükler. Mikoloji . 2013; 105 (1): 28–33. doi: 10.3852 / 12-012. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
27. Abubakar MB, Abdullah WZ, Sulaiman SA, Suen AB Baldaki fenolik bileşiklerin anti-lösemik etkilerinin moleküler mekanizmalarının bir incelemesi. Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi . 2012; 13 (11): 15054–15073. doi: 10.3390 / ijms131115054. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
28. Izuta H., Chikaraishi Y., Shimazawa M., Mishima S., Hara H. 10-Hidroksi-2-dekenoik asit, arı sütünden elde edilen büyük bir yağ asidi, insan göbek damarı endotel hücrelerinde VEGF ile indüklenen anjiyogenezi inhibe eder. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2009; 6 (4): 489-494. doi: 10.1093 / ecam / nem152. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
29. Lin Y., Shi R., Wang X., Shen H.-M. Luteolin, kanseri önleme ve tedavi etme potansiyeline sahip bir flavonoid. Güncel Kanser İlaç Hedefleri . 2008; 8 (7): 634–646. doi: 10.2174 / 156800908786241050. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
30. Mijanur Rahman M., Gan SH, Khalil MI Balın nörolojik etkileri: mevcut ve gelecekteki beklentiler. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2014; 2014 : 13. doi: 10.1155 / 2014/958721. 958721 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
31. Ajao A., Idowu A., Obembe A. Nijerya’daki iki ekolojik bölgeden yabani ve yapay olarak yetiştirilen arı balı örneklerinin karşılaştırmalı yakın ve kimyasal analizi. Çevre Koruma Araştırmaları Dergisi . 2013; 1 (3): 53–55. doi: 10.12966 / jecr.11.01.2013. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
32. Kassim M., Achoui M., Mansor M., Yusoff KM Gelam balı ve ekstraktlarının enflamatuar dokularda nitrik oksit ve prostaglandin E 2 üzerindeki inhibe edici etkileri. Fitoterapia . 2010; 81 (8): 1196–1201. doi: 10.1016 / j.fitote.2010.07.024. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
33. Badruzzaman Khan M., Moshahid Khan M., Khan A., vd. Naringenin, sıçan modelinde intraserebroventriküler-streptozotosinin neden olduğu bilişsel bozukluk (AD-TNDCI) ile Alzheimer hastalığı (AD) tipi nörodejenerasyonu iyileştirir. Nörokimya Uluslararası . 2012; 61 (7): 1081–1093. doi: 10.1016 / j.neuint.2012.07.025. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
34. Tahir AA, Sani NFA, Murad NA, Makpol S., Ngah WZW, Yusof YAM Kombine zencefil özü ve Gelam balı, kolon kanseri HT29 hücrelerinde Ras / ERK ve PI3K / AKT yol genlerini modüle eder. Beslenme Dergisi . 2015; 14 (1): s. 1. doi: 10.1186 / s12937-015-0015-2. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
35. Vauzour D., Corona G., Spencer JP Caffeic asit, tirosol ve p-kumarik asit, 5-S-sisteinil-dopamin kaynaklı nörotoksisitenin güçlü inhibitörleridir. Biyokimya ve Biyofizik Arşivleri . 2010; 501 (1): 106–111. doi: 10.1016 / j.abb.2010.03.016. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
36. Mansouri MT, Farbood Y., Sameri MJ, Sarkaki A., Naghizadeh B., Rafeirad M. Sıçanlarda 6-hidroksidopaminin neden olduğu oksidatif strese karşı oral gallik asidin nöroprotektif etkileri. Gıda Kimyası . 2013; 138 (2): 1028–1033. doi: 10.1016 / j.foodchem.2012.11.022. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
37. Molan PC Balın yara örtüsü olarak kullanılmasını destekleyen kanıtlar. Uluslararası Alt Ekstremite Yaraları Dergisi . 2006; 5 (1): 40–54. doi: 10.1177 / 1534734605286014. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
38. Esmon CT Enflamasyon ve tromboz arasındaki çapraz konuşma. Maturitas . 2004; 47 (4): 305–314. doi: 10.1016 / j.maturitas.2003.10.015. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
39. Vermeulen H., Ubbink D., Goossens A., De Vos R., Legemate D. İkincil amaçla cerrahi yaraların iyileştirilmesi için pansumanların ve topikal ajanların sistematik incelemesi. British Journal of Surgery . 2005; 92 (6): 665–672. doi: 10.1002 / bjs.5055. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
40. Subrahmanyam M. Bal ve gümüş sülfadiazin ile yüzeysel yanık yarasının iyileşmesinin prospektif, randomize bir klinik ve histolojik çalışması. Yanıklar . 1998; 24 (2): 157–161. doi: 10.1016 / S0305-4179 (97) 00113-7. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
41. Cooper R., Grey D. Bal Bazlı Yara Pansumanları ve Merhemlerle Yara Kötü Kokusunun Kontrolü . Aberdeen: Wounds UK; 2005. s. 26–32. [ Google Scholar ]
42. White R., Molan P. Yara yönetiminde bal üzerine yayınlanmış klinik araştırmanın bir özeti. Bal: Modern bir yara tedavisi ürünü; Aberdeen. Wounds UK; 2005. s. 130–143. [ Google Scholar ]
43. Molan P. Bal bir ilaç olarak neden etkilidir: 2. Etkilerinin bilimsel açıklaması. Arı Dünyası . 2001; 82 (1): 22–40. [ Google Scholar ]
44. Aminu S., Hassan A., Babayo U. Balın başka bir kullanımı. Tropikal Doktor . 2000; 30 (4): 250–251. doi: 10.1177 / 004947550003000430. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
45. Al-Waili NS Atopik dermatit veya sedef hastalığı için doğal bal, balmumu ve zeytinyağı karışımının topikal uygulaması: kısmen kontrollü, tek kör çalışma. Tıpta Tamamlayıcı Tedaviler . 2003; 11 (4): 226–234. doi: 10.1016 / S0965-2299 (03) 00120-1. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
46. Falanga V. Diyabetik ayaktaki yara iyileşmesi ve bozulması. Lancet . 2005; 366 (9498): 1736–1743. doi: 10.1016 / S0140-6736 (05) 67700-8. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
47. Dunford C., Hanano R. İyileşmeyen venöz bacak ülserleri için bal sargısı hastalarına kabul edilebilirlik. Yara Bakımı Dergisi . 2004; 13 (5): 193–198. doi: 10.12968 / jowc.2004.13.5.26614. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
48. Mohamed H., Salma MA, Al Lenjawi B., vd. Diyabetik bir hastada ışın ampütasyonu sonrası birincil iyileşmeyi geliştirmek: doğal balın etkinliği. Diyabetik Ayak Komplikasyonları Dergisi . 2014; 6 (1): 13–18. [ Google Scholar ]
49. Ajibola A., Chamunorwa JP, Erlwanger KH Nutrasötik doğal bal değerleri ve insan sağlığı ve zenginliğine katkısı. Beslenme ve Metabolizma . 2012; 9 (1): s. 61. doi: 10.1186 / 1743-7075-9-61. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
50. Adebolu T. Güneybatı Nijerya’da ishale neden olan yerel bakteri izolatları üzerine doğal balın etkisi. African Journal of Biotechnology . 2005; 4 (10): s. 1172. [ Google Scholar ]
51. Abeshu MA, Geleta B. Balın tıbbi kullanımları. Biyoloji ve Tıp . 2016; 8 (2): 1-7. [ Google Scholar ]
52. Kajiwara S., Gandhi H., Ustunol Z. Balın insan bağırsaklarının büyümesi ve asit üretimi üzerindeki etkisi Bifidobacterium spp .: ticari oligosakkaritler ve inülin ile in vitro bir karşılaştırma. Journal of Food Protection® 2002; 65 (1): 214–218. doi: 10.4315 / 0362-028X-65.1.214. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
53. Shamala T., Shri Jyothi Y., Saibaba P. Balın in vitro ve in vivo koşullar altında laktik asit bakterilerinin çoğalması üzerindeki uyarıcı etkisi. Uygulamalı Mikrobiyolojide Mektuplar . 2000; 30 (6): 453–455. doi: 10.1046 / j.1472-765x.2000.00746.x. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
54. Cardarelli HR, Buriti FC, Castro IA, Saad SM Inulin ve oligofruktoz, potansiyel olarak sinbiyotik petit-suisse peynirinde duyusal kaliteyi iyileştirir ve probiyotik canlı sayısını arttırır. LWT-Gıda Bilimi ve Teknolojisi . 2008; 41 (6): 1037–1046. doi: 10.1016 / j.lwt.2007.07.001. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
55. Anyanechi C., Saheeb B. Bal ve yara ayrılması: çene yatağındaki cerrahi yaraların incelenmesi. Nijeryalı Klinik Uygulama Dergisi . 2015; 18 (2): 251–255. doi: 10.4103 / 1119-3077.151054. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
56. Eick S., Schäfer G., Kwiecinski J., Atrott J., Henle T., Pfister W. Honey – Porphyromonas gingivalis’e karşı potansiyel bir ajan: bir in vitro çalışma. BMC Ağız Sağlığı . 2014; 14 (1): s. 24. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
57. Halim DS, Mahanani ES, Saini R., Omar M., Rubiantee bt Ibrahi N., Alam MK Küçük nükseden aftöz stomatitin tedavisi için lokal bal ve salisilat jelin etkinliği üzerine bir karşılaştırma çalışması. International Medical Journal . 2013; 20 (6): 770–772. [ Google Scholar ]
58. Song JJ, Twumasi-Ankrah P., Salcido R. Radyasyona bağlı oral mukozitin etkilerinden korunmak için bal kullanımına ilişkin sistematik inceleme ve meta-analiz. Cilt ve Yara Bakımında Gelişmeler . 2012; 25 (1): 23–28. doi: 10.1097 / 01.ASW.0000410687.14363.a3. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
59. Sterer N., Rosenberg M. Nefes Kokuları: Köken, Tanı ve Yönetim . Springer Science & Business Media; 2011. [ Google Scholar ]
60. Shiga H., Jo A., Terao K., Nakano M., Oshima T., Maeda N. Manuka balının alınmasıyla ağız kokusunun azalması. IADR Barselona Genel Oturumu . 2010; 14 [ Google Scholar ]
61. Bessen DE Streptococcus A grubundaki doku tropizmleri: Hangi virülans faktörleri farenjiti impetigo suşlarından ayırır? Bulaşıcı Hastalıklarda Güncel Görüş . 2016; 29 (3): 295-303. doi: 10.1097 / QCO.0000000000000262. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
62. Gupta RK, Stangaciu S. Yoksulluğun Azaltılması ve Geçim Güvenliği için Arıcılık . Springer; 2014. Apiterapi: sağlık sisteminin zayıf olduğu ülkelerde bal arısı ve arı ürünleri yoluyla bütüncül iyileşme; sayfa 413–446. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
63. Patel S., Cichello S. Manuka balı: tıbbi kullanımla ortaya çıkan doğal bir gıda. Doğal Ürünler ve Biyoprospecting . 2013; 3 (4): 121–128. doi: 10.1007 / s13659-013-0018-7. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
64. Shadkam MN, Mozaffari-Khosravi H., Mozayan MR Çocuklar ve ebeveynlerinde bal, dekstrometorfan ve difenhidraminin gece öksürük ve uyku kalitesi üzerindeki etkisinin karşılaştırması. Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi . 2010; 16 (7): 787–793. doi: 10.1089 / acm.2009.0311. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
65. Memon KN, Shaikh K., Pandhiani BS, Usman G. Anneler çocuklarındaki pnömoniyi evde nasıl tanır ve tedavi eder? Mirpurkhas Bölgesi sendika konseyi Jhudo’da bir çalışma. Liaquat Tıp ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dergisi . 2013; 12 (03): s. 208. [ Google Akademik ]
66. Abdellah F., Abderrahim LA Geleneksel ve Modern Tıpta Bal . Boca raton, Florida, ABD: CRC Press; 2013. 8 gastrointestinal bal; pp 159. [ Google Scholar ]
67. Header E., Hashish AE-M., ElSawy N., Al-Kushi A., El-Boshy M. Diyet balının, albino sıçanlarda asetilsalisilat indüklü deneysel mide ülserine karşı gastroprotektif etkileri. Life Science Journal . 2016; 13 (1) [ Google Akademik ]
68. Lychkova A., Kasyanenko V., Puzikov A. Bal ve arı poleninin mide koruyucu etkisi. Deneysel ve Klinik Gastroenteroloji . 2014; 9 : p. 72. [ PubMed ] [ Google Akademik ]
69. Halligan E., Edgeworth J., Bisnauthsing K., vd. Hastane ortamında enfeksiyöz gastroenterit yönetimi için multipleks moleküler test: karşılaştırmalı bir tanı ve klinik kullanım çalışması. Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon . 2014; 20 (8): O460 – O467. doi: 10.1111 / 1469-0691.12476. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
70. Abdulrhman MA, Mekawy MA, Awadalla MM, Mohamed AH Arı balı bebeklerde ve çocuklarda gastroenterit tedavisinde oral rehidrasyon solüsyonuna eklendi. Tıbbi Gıda Dergisi . 2010; 13 (3): 605–609. doi: 10.1089 / jmf.2009.0075. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
71. Brandt LJ, Prather CM, Quigley EM, Schiller LR, Schoenfeld P., Talley NJ Kuzey Amerika’da kronik kabızlığın yönetimine ilişkin sistematik inceleme. Amerikan Gastroenteroloji Dergisi . 2005; 100 (S1): S5 – S21. doi: 10.1111 / j.1572-0241.2005.50613_2.x. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
72. Andualem B. Standart ve klinik patojenik bakteri izolatlarına karşı Tenegn balı ( Trigona iridipennis ) ve sarımsağın sinerjik antimikrobiyal etkisi . Uluslararası Mikrobiyoloji Araştırmaları Dergisi . 2013; 4 (1): 16–22. [ Google Scholar ]
73. Zhang S., Jiao T., Chen Y., Gao N., Zhang L., Jiang M. Methylglyoxal, irritabl bağırsak sendromunun sistemik semptomlarını indükler. PLoS One . 2014; 9 (8, makale e105307) doi: 10.1371 / journal.pone.0105307. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
74. Wang Y., Li D., Cheng N., vd. Vitex balının parasetamole karşı antioksidan ve hepatoprotektif aktivitesi, farelerde karaciğer hasarına neden oldu. Yiyecek ve İşlev . 2015; 6 (7): 2339–2349. doi: 10.1039 / C5FO00345H. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
75. Erejuwa O., Sulaiman S., Wahab M., Sirajudeen K., Salleh MM, Gurtu S. Annales d’endocrinologie . Elsevier; 2010. Normal ve streptozotosin ile indüklenen diyabetik sıçanların pankreasında Malezya Tualang balının antioksidan koruması; s. 291–296. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
76. Erejuwa OO, Sulaiman SA, Wahab M., Sirajudeen K., Salleh M., Gurtu S. Glibenclamide veya metformin balla kombine, streptozotosin ile indüklenen diyabetik sıçanlarda glisemik kontrolü geliştirir. Uluslararası Biyolojik Bilimler Dergisi . 2011; 7 (2): 244–252. doi: 10.7150 / ijbs.7.244. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
77. Rakha MK, Nabil ZI, Hussein AA Hiperadrenerjik aktivite ile indüklenen kardiyak malperformasyona karşı doğal yabani balın kardiyoaktif ve vazoaktif etkileri. Tıbbi Gıda Dergisi . 2008; 11 (1): 91–98. doi: 10.1089 / jmf.2006.172. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
78. Afroz R., Tanvir E., Karim N., vd. Sundarban balı, Wistar sıçanlarında izoproterenol kaynaklı miyokard enfarktüsüne karşı koruma sağlar. BioMed Research International . 2016; 2016 : 10. doi: 10.1155 / 2016/6437641. 6437641 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
79. Khalil M., Sulaiman S., Boukraa L. Balın antioksidan özellikleri ve sağlık bozukluklarını önlemedeki rolü. Açık Nutraceuticals Dergisi . 2010; 3 (1): 6–16. doi: 10.2174 / 18763960010030100006. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
80. Ajibola A. Doğal bal takviyeleri ile beslenen emziren sıçanların büyümesi ve metabolik tepkisi. Ommega Internations . 2016; 3 (1): 1–8. [ Google Scholar ]
81. Daleprane JB, da Silva Freitas V., Pacheco A., vd. Propolis kaynaklı polifenollerin anti-aterojenik ve anti-anjiyojenik aktiviteleri. Beslenme Biyokimyası Dergisi . 2012; 23 (6): 557-566. doi: 10.1016 / j.jnutbio.2011.02.012. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
82. Bogdanov S., Jurendic T., Sieber R., Gallmann P. Bal beslenme ve sağlık için: bir inceleme. Amerikan Beslenme Koleji Dergisi . 2008; 27 (6): 677–689. doi: 10.1080 / 07315724.2008.10719745. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
83. Germain D. Göğüs kanserinde östrojen karsinojenez. Kuzey Amerika Endokrinoloji ve Metabolizma Klinikleri . 2011; 40 (3): 473–484. doi: 10.1016 / j.ecl.2011.05.009. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
84. Erejuwa OO, Sulaiman SA, Wahab MSA Balın ve etki mekanizmalarının kanserin gelişimi ve ilerlemesi üzerindeki etkileri. Moleküller . 2014; 19 (2): 2497–2522. doi: 10.3390 / molecules19022497. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
85. Tsiapara AV, Jaakkola M., Chinou I., vd. Yunan bal özlerinin meme kanseri (MCF-7), prostat kanseri (PC-3) ve endometriyal kanser (Ishikawa) hücreleri üzerindeki biyoaktivitesi: özütlerin profil analizi. Gıda Kimyası . 2009; 116 (3): 702–708. doi: 10.1016 / j.foodchem.2009.03.024. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
86. Fauzi AN, Norazmi MN, Yaacob NS Tualang balı, apoptozu indükler ve insan göğüs ve rahim ağzı kanseri hücre hatlarının mitokondriyal membran potansiyelini bozar. Gıda ve Kimyasal Toksikoloji . 2011; 49 (4): 871–878. doi: 10.1016 / j.fct.2010.12.010. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
87. Abdel Aziz A., Rady H., Amer M., Kiwan H. Bazı bal arısı ekstraktlarının hepatoselüler karsinoma Hepg2 hücre hattının proliferasyonu, proteolitik ve jelatinolitik aktiviteleri üzerindeki etkisi. Avustralya Temel ve Uygulamalı Bilimler Dergisi . 2009; 3 (3): 2754–2769. [ Google Scholar ]
88. Wen CTP, Hussein SZ, Abdullah S., Karim NA, Makpol S., Yusof YAM Gelam ve Nenas balları, enflamasyonu bastırırken DNA hasarını ve apoptozu indükleyerek HT 29 kolon kanseri hücrelerinin proliferasyonunu inhibe eder. Asya Pasifik Kanseri Önleme Dergisi . 2012; 13 (4): 1605–1610. doi: 10.7314 / APJCP.2012.13.4.1605. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
89. Jaganathan S., Mandal M. Bal bileşenleri ve kolon kanseri hücrelerinde apoptotik etkisi. Journal of Apiproduct and Apimedical Science . 2009; 1 (2): 29–36. doi: 10.3896 / IBRA.4.01.2.02. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
90. Ahmed S., Othman NH Bal, potansiyel bir doğal antikanser ajanı olarak: mekanizmalarının gözden geçirilmesi. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2013; 2013 : 7. 829070 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
91. Freitas S., Shinohara L., Sforcin J., Guimarães S. Propolisin Giardia duodenalis trofozoitleri üzerindeki in vitro etkileri. Bitkisel Tıp . 2006; 13 (3): 170-175. doi: 10.1016 / j.phymed.2004.07.008. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
92. Paulino N., Coutinho LA, Coutinho JR, Vilela GC, da Silva Leandro VP, Paulino AS Farelerde Brezilya propolis formülasyonunun antiülserojenik etkisi. Farmakoloji ve Eczacılık . 2015; 6 (12): p. 580. [ Google Akademik ]
93. Imhof M., Lipovac M., Kurz C., Barta J., Verhoeven HC, Kronik vajinit tedavisi için Huber JC Propolis solüsyonu. Uluslararası Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi . 2005; 89 (2): 127–132. doi: 10.1016 / j.ijgo.2005.01.033. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
94. Capoci IRG, Bonfim-Mendonça Pde S., Arita GS, vd. Propolis, etkili bir fungisit ve vajinal Candida albicans tarafından biyofilm üretiminin inhibitörüdür . Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2015; 2015 : 9. doi: 10.1155 / 2015/287693. 287693 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
95. Pereira EMR, da Silva JLDC, Silva FF, De Luca MP, Lorentz TCM, Santos VR Plak ve diş eti iltihabının kontrolü için propolis içeren bir gargaranın etkinliğine ilişkin klinik kanıt: bir faz II çalışması. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2011; 2011 : 7. 750249 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Akademik ]
96. Jain S., Rai R., Sharma V., Batra M. Ağız sağlığında Propolis: doğal bir çare. World Journal of Pharmaceutical Sciences . 2014; 2 (1): 90–94. [ Google Scholar ]
97. Bertolini PFR, Biondi Filho O., Pomilio A., Pinheiro SL, Carvalho MSD Aloe vera ve propolis diş macununun diş fırçalarındaki Streptococcus mutans suşlarına karşı antimikrobiyal kapasitesi : bir in vitro çalışma. Uygulamalı Sözlü Bilimler Dergisi . 2012; 20 (1): 32–37. doi: 10.1590 / S1678-77572012000100007. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
98. Skaba D., Morawiec T., Tanasiewicz M., vd. Brezilya etanol özü propolis içeren diş macununun ağız sağlığı üzerindeki etkisi. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2013; 2013 : 12. 215391 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
99. Xuan H., Li Z., Yan H., vd. İnsan meme kanseri MCF-7 ve MDA-MB-231 hücrelerinde Çin propolisinin antitümör aktivitesi. Kanıta Dayalı Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp . 2014; 2014 : 11. 280120 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
100. Benguedouar L., Lahouel M., Gangloff S., vd. Dermatoloji ve Venereoloji Yıllıkları . Fransa: Elsevier; 2015. Cezayir propolis ve galanginin etanolik özütü, C57BL6 farelerinde melanom tümörünün ilerlemesini azalttı; s S294. [ Google Scholar ]
101. Demir S., Aliyazıcıoğlu Y., Turan I., vd. Türk propolisinin insan akciğer kanseri hücre hattı üzerindeki antiproliferatif ve proapoptotik aktivitesi. Beslenme ve Kanser . 2016; 68 (1): 165–172. doi: 10.1080 / 01635581.2016.1115096. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
102. Ali BMM, Ghoname NF, Hodeib AA, Elbadawy MA Yüz akne vulgaris tedavisinde topikal propolisin önemi. Mısır Dermatoloji ve Veneroloji Dergisi . 2015; 35 (1): s. 29. [ Google Scholar ]
103. Olczyk P., Komosinska-Vassev K., Wisowski G., Mencner L., Stojko J., Kozma EM Propolis, termal hasar matrisindeki fibronektin ifadesini modüle eder. BioMed Research International . 2014; 2014 : 10. 748101 [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
104. Henshaw FR, Bolton T., Nube V., vd. Arı kovanı koruyucu propolisin topikal uygulaması iyi tolere edilir ve ileriye dönük bir fizibilite çalışmasında insan diyabetik ayak ülseri iyileşmesini iyileştirir. Diyabet Dergisi ve Komplikasyonları . 2014; 28 (6): 850–857. doi: 10.1016 / j.jdiacomp.2014.07.012. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
105. Taavoni S., Barkhordari F., Goushegir A., Haghani H. İran tıp bilimleri öğrencileri arasında arı sütünün premenstrüel sendrom üzerindeki etkisi: randomize, üçlü-kör, plasebo kontrollü bir çalışma. Tıpta Tamamlayıcı Tedaviler . 2014; 22 (4): 601–606. doi: 10.1016 / j.ctim.2014.05.004. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
106. Seyyedi F., Rafiean-Kopaei M., Miraj S. Postmenopozal kadınlarda vajinal arı sütü ve vajinal östrojenin yaşam kalitesi, cinsel ve idrar işlevi üzerine etkilerinin karşılaştırılması. Klinik ve Teşhis Araştırmaları Dergisi . 2016; 10 (5, makale QC01) doi: 10.7860 / JCDR / 2016 / 17844.7715. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
107. Najafi G., Nejati V., Shalizar Jalali A., Zahmatkesh E. Fare testisinde oksimetolonun neden olduğu oksidatif hasarda arı sütünün koruyucu rolü. İran Toksikoloji Dergisi . 2014; 8 (25): 1073–1080. [ Google Scholar ]
108. El-Hanoun A., Elkomy A., Fares W., Shahien E. Arı sütünün erkek tavşanların sıcak yaz koşullarında üreme performansını iyileştirmeye etkisi. Dünya Tavşan Bilimi . 2014; 22 (3): 241–248. doi: 10.4995 / wrs.2014.1677. [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
109. Imai M., Umezawa A., Qin J., Miyado K., Yamakawa N., Takahashi Y. Hırvatistan: INTECH Açık Erişim Yayıncısı; 2012. Kadın Üreme Yaşlanmasında Moleküler Değişimler: Yaşlı Oositler Gençliği Hatırlatabilir mi? [ CrossRef ] [ Google Akademik ]
110. Zamani Z., Reisi P., Alaei H., Pilehvarian AA Streptozotosin kaynaklı sporadik Alzheimer hastalığının sıçan modelinde arı sütünün uzamsal öğrenme ve hafıza üzerindeki etkisi. İleri Biyomedikal Araştırma . 2012; 1 (2): 1–6. doi: 10.4103 / 2277-9175.98150. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
111. Honda Y., Fujita Y., Maruyama H., vd. Arı sütü ve ilgili maddelerinin Caenorhabditis elegans nematodları üzerindeki ömrünü uzatan etkileri . PloS Bir . 2011; 6 (8, makale e23527) doi: 10.1371 / journal.pone.0023527. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
112. Morita H., Ikeda T., Kajita K., vd. Altı ay boyunca arı sütü alımının sağlıklı gönüllüler üzerindeki etkisi. Beslenme Dergisi . 2012; 11 (1): s. 77. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
113. Kim J., Kim Y., Yun H., vd. Arı sütü, insan dermal fibroblastlarının göçünü arttırır ve bir in vitro yara iyileştirme modelinde kolesterol ve sfinganin seviyelerini değiştirir. Beslenme Araştırma ve Uygulama . 2010; 4 (5): 362–368. doi: 10.4162 / nrp.2010.4.5.362. [ PMC ücretsiz makale ] [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
114. Park HM, Hwang E., Lee KG, Han S.-M., Cho Y., Kim SY Arı sütü, kolajen üretimini artırarak insan derisi fibroblastlarında ultraviyole B’nin neden olduğu ışıkla yaşlanmaya karşı korur. Tıbbi Gıda Dergisi . 2011; 14 (9): 899–906. doi: 10.1089 / jmf.2010.1363. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]
115. Siavash M., Shokri S., Haghighi S., Shahtalebi MA, Farajzadehgan Z. Topikal arı sütünün diyabetik ayak ülserlerinin iyileşmesi üzerindeki etkinliği: çift kör, plasebo kontrollü bir klinik çalışma. International Wound Journal . 2015; 12 (2): 137–142. doi: 10.1111 / iwj.12063. [ PubMed ] [ CrossRef ] [ Google Scholar ]